سه شنبه ۴ تیرماه ۱۳۹۸، گروهی از کولبران در ارتفاعات مرزی شهرستان بانه در کمین نیروهای مرزی سپاه پاسداران قرار گرفتند و در نتیجهی گشودن آتش بر روی کولبران، “هیمن صالح پور”، ۲۱ ساله، فرزند سلیم از اهالی روستای “آلوت” از توابع بخش “نمشیرجان”، جان خود را از دست داد.
بنابر این گزارش، این افراد در حین کولبری از سوی نیروهای مستقر در نزدیکی پاسگاه مرزی “ناوبریتان” از توابع شهرستان بانه، بدون اخطار قبلی و به ظن حمل کالای قاچاق از فاصله ی نزدیک مورد شلیک قرار گرفته اند.
همچنین در گزارشی دیگر چند روز پیش یک کولبر به نام “عمر محمدی”، فرزند صادق در دهستان بوالحسن بر اثر شلیک همین نیروها زخمی شده بود.
در خبری دیگر، یک کولبر به نام “فاروق زمانی” فرزند عبدالکریم از سوی دستگاه قضایی جمهوری اسلامی در ارومیه به اتهام “حمل کالای قاچاق” به ۸۰ میلیون تومان جریمهی نقدی محکوم شد.
او که در اواخر فروردین ماه ۱۳۹۸ در روستای دیزج مرگور از توابع ارومیه بازداشت شده بود، پس از اتمام بازجوییها به علت تعیین وثیقهی سنگین جهت آزادی و عدم توانایی مالی جهت تودیع قرار، همچنان در بازداشت به سر میبرد. فاروق زمانی نهایتاً روز شنبه ۱ تیرماه ۹۸ پس از برگزاری جلسهی دادگاه و صدور حکم، با ارائهی وثیقه به صورت موقت آزاد شد. او به حکم صادره اعتراض کرده است.
بر اساس این گزارش صدور حکم سنگین جریمهی نقدی برای کولبر مورد ذکر در حالی صورت گرفته است که وی در هنگام بازداشت، هیچگونه کالایی به همراه نداشته است. این شهروند، چند سال پیش در تصادف دچار مشکلات جسمی عدیدهای شده و در پی فقدان فرصتهای شغلی به شغل کاذب کولبری روی آورده بود.
کولبری، شغلی کاذب و مشقت بار است که مردم مناطق مرزی در پی فقدان فرصت های شغلی به آن روی می آورند و سالانه ده ها تن در مواجهه با خطرات طبیعی و یا در پی شلیک نیروهای مرزبانی کشته و یا زخمی می شوند.
مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، پیشتر با انتشار یک گزارش مشترک به بررسی عملکرد نیروهای نظامی و تلفات وارده به شهروندان به خصوص در نقاط مرزی کشور در محدوده زمانی سال ۲۰۱۸ پرداخته است.
بر اساس این گزارش به غیر خسارت های مادی، قتل حیوانات بارکش و حوادث روی داده از جمله سرمازدگی و بهمن، قتل ۴۸ کولبر (باربر مرزی) و زخمی شدن ۱۰۴ تن آنان توسط نیروهای مرزبانی و انتظامی در محدوده غرب و شمال غربی کشور مستند شده است.
مطابق این آمار، در کنار افرادی که هویت آنان به عنوان کولبر روشن شده، ۳۰۰ شهروند در ۱۱ استان کشور به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به واسطه عمل قوای نظامی دچار حادثه شدند. مرکز دموکراسی وحقوق بشر کردستان ۵ تیر