چهارشنبه ۱۹ تیرماه ۱۳۹۸، جمعی از کارشناسان سازمان ملل متحد با انتشار بیانه‌ای نسبت به سلامتی زندانیان بیمار در زندانهای ایران ابراز نگرانی کرده و از دولت ایران درخواست کردند دسترسی به مراقبت‌های درمانی را برای همه زندانیانی که جانشان در خطر است فراهم کند.
متن کامل این بیانیه در ادامه می‌آید:
“کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل متحد امروز نگرانی شدید خود را از این که ایران به گونه‌ای مستمر، با وجود درخواست های مکرر، از ارائه مراقبت‌های درمانی مناسب به بازداشت‌شدگان امتناع می‌کند، اعلام کردند.
یکی از کارشناسان گفت: “ما طی چندین ماه نگرانی عمیق خود از سلامت جسمی و روانی بازداشت شدگان را به دولت ایران ابلاغ کرده ایم”. “با وجود تضمین های دولت، ما از این احساس ناامیدی می‌کنیم که هنوز گزارش هایی مبنی بر عدم ارائه درمان پزشکی، به شمول شرایطی که زندگی افراد را در معرض خطر قرار می‌دهد، دریافت می‌کنیم. این موارد دیگر اتفاقاتی نادر نیستند، بلکه الگویی ثابت هستند.”
شرایط بحرانی مدافع حقوق بشر، آرش صادقی، که بنابر گزارش‌ها تشخیص داده شده به مورد نادری از سرطان استخوان مبتلاست، به شکلی ویژه هشداردهنده است. صادقی در دادگاه انقلاب در اوت ۲۰۱۵ به اتهام “شرکت در تجمعات و تبلیغ علیه دولت”، “توهین به بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران”، “نشر اکاذیب در فضای مجازی”، و “تبلیغ علیه نظام”به ۱۵ سال زندان محکوم شده است. کارشناسان گفتند فعالیت‌های صلح آمیز حقوق بشری او شامل قراردادن اطلاعاتی در رسانه‌های اجتماعی و ارتباط با روزنامه نگاران و مدافعان حقوق بشر در خارج از کشور در ارتباط با وضعیت حقوق بشر در ایران بوده است.
بنا بر گزارش‌ها، مسئولان زندان در زندان رجایی شهر از دسترسی او به درمان پزشکی جلوگیری کرده‌اند. شرایط سلامتی صادقی پس از بازگشت به زندان بر خلاف توصیه پزشکان در پی عمل جراحی در سپتامبر ۲۰۱۸، رو به وخامت رفت.
نگرانی شدیدی نیز در مورد احمدرضا جلالی و کامران قادری اظهار شده است. جلالی که تابعیت دو گانه سوئدی–ایرانی دارد، پزشک و پژوهشگری در موسسه پزشکی کارولینسکای استکهلم است و با حکم “افساد فی الارض” با اتهام جاسوسی در ایران به اعدام محکوم شده است. جلالی که در زندان اوین نگهداری می شود، با وجود آزمایشات پزشکی که نشان از احتمال سرطان دارد، از خدمات مناسب پزشکی بهره مند نیست.
قادری که تابعیت دوگانه اتریشی–ایرانی دارد و به کسب و کار مشغول بوده، به جاسوسی متهم شده و مشغول گذراندن محکومیت ۱۰ سال زندان خویش است. او نیز در زندان اوین، با وجود داشتن غده‌ای در پا، از دسترسی به مداوای پزشکی بهره مند نیست.
صادقی، جلالی و قادری برای وضعیت هایی دیگر مداوا شده‌اند، اما کارشناسان گفتند نگرانی آنان از این است که مداوا با تاخیر بوده و درمان تا بهبودی و معاینات بعدی از سوی متخصصان هنوز به آنها ارائه نشده است.
دو زن، نازنین زاغری رتکلیف و نرگس محمدی که در بیانیه عمومی ژانویه ۲۰۱۹ به صورت مفصل در خصوص سلامتی آنها ابراز نگرانی شده است، همچنان از مراقبت‌های بهداشتی محروم هستند.
کارشناسان می‌گویند: ” ما دولت ایران را ترغیب می‌کنیم که فورا و بدون هیچ شرطی، دسترسی تمامی افراد مورد نظر و همچنین سایر بازداشت شدگانی را که نیاز به مراقبت بهداشتی دارند، به معالجات و مراقبت های پزشکی امکان پذیر سازد.
همچنین کارشناسان بر گزارش های متعددی تاکید کردند که بر اساس آن ها سلامت جسمی و روانی زندانیان در ایران به دلیل اوضاع غیر ایمن و غیر بهداشتی بازداشتگاه در معرض خطر قرار دارد. بر طبق این گزارش ها، تعداد زیادی از زندانهای ایرانی دچار مشکلاتی از قبیل جمعیت بیش از حد زندانیان، آب و غذای آلوده، آلودگی های ایجاد شده به وسیله حشرات و جوندگان، امکانات غیر بهداشتی گرفته تا کنترل نامناسب دما دارند.
گروه کاری سازمان ملل متحد در مورد بازداشت های خودسرانه قبلا به این نتیجه رسیده است که افرادی که نام آنان در این بیانیه آمده به شکل خودسرانه بازداشت شده‌اند و گروه کاری، خواهان آزادی فوری آنان است.
کارشناسان می گویند: “ما بر فراخوان جهت آزادی فوری مدافعان حقوق بشر و سایر افرادی تاکید می‌کنیم که روشن است خودسرانه بازداشت شده اند، همچنین خواهان آزادی فوری دیگر افرادی هستیم که در بازداشتگاه های ایرانی به گونه ای خودسرانه نگهداری می شوند”.
گروه کارشناسان سازمان ملل متحد پیش از این، دولت ایران را در باره نگرانی های خود آگاه کرده است.
کارشناسان سازمان ملل متحد:
دائینیوس پوراس، گزارشگر ویژه حق سلامت / مایکل فورست، گزارشگر ویژه وضعیت مدافعان حقوق بشر / دیوید کی، گزارشگر ویژه گسترش و ارتقاء حق آزادی عقیده و بیان / خوزه آنتونیو گوئه ورا برمودز، رییس-گزارشگر گروه کاری بازداشت های خودسرانه / فیونوآلا نی آلوآین، گزارشگر ویژه برای گسترش و ارتقاء حقوق بشر و آزادی های اساسی ضمن مبارزه با تروریسم / نیلز ملزر، گزارشگر ویژه در باره شکنجه و سایر تنبیهات یا رفتارهای تحقیر کننده، غیر انسانی و خشن / دکتر اگنس کالامارد، گزارشگر ویژه برای اعدام های خودسرانه، فوری و فرا قانونی / جاوید رحمان، گزارشگر ویژه برای وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران”.
لازم به ذکر است که گزارشگران ویژه در بخشی هستند که به عنوان “رویه های ویژه” شورای حقوق بشرشناخته شده است. رویه های ویژه، بزرگترین نهاد متشکل از کارشناسان نظام حقوق بشر سازمان ملل متحد را تشکیل می‌دهد که نامی عمومی برای سازو کارهای حقیقت یابی و نظارت شورای حقوق بشر است که وضعیت کشوری خاص یا مسائل موضوعی در تمامی جهان را مورد خطاب قرار می‌دهد. کارشناسان رویه‌های ویژه، داوطلبانه فعالیت می٬کنند و کارمند سازمان ملل متحد نیستند و حقوقی بابت کار خود دریافت نمی‌کنند. مستقل از هر دولت یا سازمان هستند و بر اساس توانایی های خود خدمت می‌کنند. هرانا ۱۹ تیر
