«ابراهیم رئیسی»، رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران روز پنجشنبه هفتم فروردین ۱۳۹۹ از وزارت بهداشت، درمان و آموزش عالی خواسته است در مدیریت آمار منتشر شده در فضای مجازی و مقابله با اخبار مربوط به جانباختههای «کرونا»، با این قوه همکاری کند.
او همچنین استفاده از عناوینی غیر از کرونا را برای تایید مرگ متوفیان ضروری دانسته و در همین خصوص، دستورات لازم را نیز صادر کرده است.
این اقدام را میتوان مقدمهای برای ورود قوه قضاییه در پنهانکاری پیرامون آمار واقعی مبتلایان و جانباختهها بر اثر ابتلا به ویروس کرونا دانست.
چهار روز پس از این اتفاق، یعنی روز دوازدهم فروردین، نخستین جلسه شورای عالی قوه قضاییه در سال جدید شمسی با حضور ابراهیم رئیسی و «سعید نمکی»، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برگزار شد. در این جلسه، رئیسی خطاب به دولت گفت اگر فاصلهگذاری اجتماعی زودتر و پیش از عید نوروز انجام میشد، نتایج بهتری در کنترل کرونا به دست میآمد.
در این جلسه، نمکی نیز گفت از کشورهای اروپایی با دولت تماس تصویری برقرار شده و اروپاییها پرسیدهاند اقدامات جمهوری اسلامی برای کنترل شیوع ویروس کرونا چه بوده است.
اظهارات دو طرف به شکل علنی ضبط و به شکل ویدیو در شبکههای اجتماعی منتشر شده است. اما بنا بر اطلاعات رسیده به «ایرانوایر»، در بخش غیررسمی و غیرعلنی این جلسه، حاضران از آمار واقعی که بیش از هفت هزار نفر با آمار رسمی فاصله دارد، ابراز نگرانی کردهاند.
این نخستین بار نیست که فاصله آمار واقعی از مبتلایان و مرگ و میر بر اثر ابتلا به ویروس کرونا در ایران با آنچه که نهادهای رسمی اعلام میکنند، مطرح میشود. پیشتر، در ۲۸ اسفند سال قبل نیز مدیر «اورژانس سازمان جهانی بهداشت در خاورمیانه» خبر داده بود که تعداد مبتلایان به این ویروس در ایران میتواند پنج برابر میزان رسمی باشد.
از سوی دیگر، دهم فروردین امسال، «مصطفی معین»، رییس شورای عالی سازمان نظام پزشکی در نامهای به «حسن روحانی»، رییسجمهوری ایران، خواستار ارایه گزارشی «شفاف» و «صادقانه» از تعداد مبتلایان، افراد بستری شده و جانباختهها شد.
در کنار تایید و تکذیبهایی که مقامهای جمهوری اسلامی از ابتدای همهگیری ابتلا به ویروس کرونا در ایران داشته و پنهانکاریهایی که در پیش گرفتهاند، روایتها و اسناد مختلفی از تغییر دلیل مرگ مبتلایان به کرونا در گواهیهای فوت، تحویل جنازهها با شرط دروغگویی درباره دلیل مرگ و تهدید خانوادههای جانباختهها نیز منتشر شده است.
یکی از این خانوادهها در گفتوگو با «ایرانایر» خبر داده بود که نهادهای امنیتی آنها را تهدید کرده بودند که اگر بگویند بیمارشان در اثر ابتلا به ویروس کرونا جان باخته است، جنازهای به آنها تحویل داده نخواهد شد. در نمونهای دیگر، در گواهی فوت «رضا کوچکینیا»، پزشک شبکه بهداشت آستانه در استان لاهیجان که اولین قربانی کادر درمان بود، به جای ابتلا به این ویروس، دلیل مرگ او آنفلوانزا درج شد.
در عینحال، تصویر یک گواهی فوت توسط «سعید مالکی»، روزنامهنگار در توییتر منتشر شد که به نوشته او، بیمار بر اثر ابتلا به ویروس کرونا جان خود را از دست داده بود اما در گواهی فوت وی، علت مرگ، «پنومی» (pneumonia) به معنی بیماری عفونت ریه نوشته شده است.
همچنین بر اساس اطلاعاتی که خانواده یکی از جانباختههای ویروس کرونا در اختیار «ایرانوایر» قرار داده است، مردی ۴۵ ساله در ۲۸ بهمن سال ۱۳۹۸، پیش از اعلام رسمی ورود ویروس کرونا به ایران، در بیمارستانی در تهران جان خود را از دست میدهد. اما مسوولان بیمارستان به خانواده متوفی میگویند اگر تعهد بدهند که دلیل مرگ را هرچیزی به جز ابتلا به ویروس کرونا اعلام کنند، جنازه را به آنها تحویل میدهند. خانواده هم در پیامکی خطاب به نزدیکان، به دروغ مینویسند که جواب آزمایش منفی بوده و فرد مبتلا به دلیل «ایست قلبی» جان خود را از دست داده است.
سیام بهمن ۱۳۹۸ بود که برای نخستین بار ورود ویروس کرونا به ایران توسط روابط عمومی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در پی مرگ دو بیمار مبتلا به ویروس کرونا در قم، به شکل رسمی اعلام شد؛ در حالی که هفتهها بود مسوولان، شیوع این ویروس را در ایران «شایعه» و «دروغ» میخواندند. اما بعد مشخص شد بر خلاف ادعای مقامات ایرانی، آنها پیش از این تاریخ از وجود این ویروس مطلع بودهاند ولی به جای اطلاعرسانی صادقانه و شفاف، شروع به برخورد امنیتی با شیوع یک ویروس مرگبار کرده بودند؛ برخوردی که حالا ابراهیم رئیسی باز هم بر آن تاکید دارد و از وزارت بهداشت نیز درخواست همکاری کرده است.
قوه قضاییه به پلیس و سایر ضابطان دستور داده است با افرادی که به اعتقاد آنها در بحران کرونا «شایعهپراکنی» کردهاند، برخورد شود. بر اساس اعلام پلیس، بیش از هزار مورد «تخلف» باعث تشکیل بیش از ۳۰۰ پرونده قضایی در این زمینه شده است. دادستانی تهران در ۲۱ اسفند سال قبل اطلاعیهای منتشر کرد و خبر داد افرادی که در این رابطه بازداشت شدهاند، متهم به «تشویش اذهان عمومی» هستند.
در همین خصوص، اخبار بسیاری از استانهای مختلف منتشر شد که حکایت از بازداشت دهها نفر در شهرهای مختلف کشور داشتند؛ به عنوان نمونه، «ایرج خانیپور»، جانشین فرمانده انتظامی زنجان گفته بود انتشاردهندگان شایعات در فضای مجازی، در خصوص شیوع ویروس کرونا در ایران بازداشت شدند.
«حسن مفخمی»، فرمانده انتظامی استان مرکزی نیز از بازداشت چندین نفر به همین اتهام خبر داده بود.
«هوشنگ حسینی»، فرمانده پلیس اردبیل وهمچنین شاهین حسنوند، رییس پلیس فتا استان هرمزگان هم گفته بود که دهها نفر به اتهام «تشویش اذهان عمومی»، با نشر مطالبی پیرامون شیوع ویروس کرونا در ایران دستگیر شدهاند.
اما این برخورد امنیتی صرفا با شهروندانخبرنگاران رخ نداده است بلکه روزنامهنگاران و شهروندخبرنگاران هم زیر ضرب امنیتی قوه قضاییه قرار گرفتهاند. «سازمان روزنامهنگاران بدون مرز» با انتشار بیانیهای، نسبت به این رویه برخورد با روزنامهنگاران و شهروندخبرنگاران اعتراض کرد و نوشت که بسیاری از آنها در شهرهای مختلف ایران پس از انتشار مطالبی در شبکههای اجتماعی، به وزارت اطلاعات و سازمان حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران احضار و برخی تفهیم اتهام شدهاند.»
از همان تاریخ اعلام رسمی شیوع کرونا در ایران هم رد پایی از دخالت سپاه پاسداران در پنهانکاری و تهدید پزشکان وجود داشت. روز سیام بهمن ۱۳۹۸، «غلامرضا جلالی»، رییس سازمان پدافند غیرعامل در نامهای به رییس ستاد کل نیروهای مسلح، دبیر شورای عالی امنیت ملی و وزیر کشور، دستورالعملی را ابلاغ کرد که نشان دهنده مطلع بودن آنها از ورود این ویروس به ایران بود.
یک پزشک متخصص عفونی به «ایرانوایر» خبر داده بود که اطلاعات سپاه پاسداران به شدت کادر درمان و وزارت بهداشت را برای خودداری از ارایه آمار تحت فشار قرار داده است.
در عینحال، بنا بر اخبار «ایرانوایر»، سوم اسفند ۱۳۹۸ سپاه پاسداران از طریق حراست وزارت بهداشت، پزشکان حاضر در جلسه با «ایرج حریرچی»، معاون وزارت بهداشت را تهدید کرد اگر اطلاعات و آمار واقعی و جزییات آن جلسه منتشر شود، با آنها برخورد خواهد شد. در آن جلسه، پزشکان گفته بودند که آمار منتشر شده توسط دولت مطلقا واقعی نیست.
۲۵ اسفند ۱۳۹۸ نیز دانشگاه علوم پزشکی استان مازندران اعلام کرد آمار مبتلایان به ویروس کرونا برای پرهیز از انتشار اطلاعات متناقض و جلوگیری از تشویش اذهان عمومی منتشر نخواهد شد.
در مقابل این جو امنیتی و نیز بازداشتها و دخالت مستقیم سپاه پاسداران در تهدید کادر درمانی و پنهانکاری درباره مبتلایان و جان باختههای مبتلا به ویروس کرونا، وزارت بهداشت از اواسط بهمن ماه مدعی شد که در ارایه آمار شفافیت خواهد داشت. روز ۱۴ بهمن ۱۳۹۸ نیز سعید نمکی، وزیر بهداشت در بندرعباس اعلام کرد هیچ مسالهای را از مردم پنهان نمیکند، حتی اگر اعلام موضوع، به قیمت بدنامی و فشار روی او باشد.
دو روز بعد، یعنی ۱۶ بهمن، «علیرضا رئیسی»، معاون وزیر بهداشت خبرهای منتشر شده در شبکههای اجتماعی مبنی بر ورود ویروس کرونا به ایران و عدم اطلاعرسانی وزارت بهداشت را تکذیب کرد و گفت دلیلی ندارد که این وزارتخانه در این خصوص دروغ بگوید.
۲۷ بهمن، «کیانوش جهانپور»، مدیر روابط عمومی وزارت بهداشت تاکید کرد که هیچکس در ایران به ویروس کرونا مبتلا نیست! او نهم اسفند در اکانت توییتر خود، رسانههای فارسی زبان خارج از ایران را به دروغگویی درباره آمار مبتلایان و مرگ و میر ناشی از ویروس کرونا متهم کرد و گفت که شفافیت اطلاعرسانی جمهوری اسلامی در این خصوص خیلیها را «آچمز» کرده است.
حالا یک ماه و نیم از اعلام رسمی شیوع ویروس کرونا در ایران توسط دولت جمهوری اسلامی میگذرد و پس از تایید و تکذیبهای بسیار، به گزارش خبرگزاریهای رسمی، دستکم ۳۰۰ پرونده قضایی بابت نوشتن درباره این ویروس تشکیل شده، تهدیدات نهادهای امنیتی با محوریت سپاه پاسداران، هم دامن کادر درمانی و پزشکان را گرفته و هم خانوادههای جانباختهها را و رییس قوه قضاییه نیز به این مساله وارد شده است. بنا بر تایید «ایرانوایر»، رییس قوه قضاییه بر برخورد قضایی بیشتر با ناشران آمارها و همکاری با دولت در این زمینه تاکید کرده است.
ایران وایر 13 فروردین