هه‌نگاو: طی سال گذشته میلادی دست‌کم ۱۸ نوجوان زیر ۱۸ سال در شهرهای مختلف کُردستان به اتهام فعالیت سیاسی و مذهبی توسط نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت شده‌اند.
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، طی سال ۲۰۲۱ میلادی، دست‌کم ۱۸ نوجوان زیر ۱۸ سال در شهرهای مختلف کُردستان توسط نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت شده شده‌اند. کم سن و سال‌ترین این افراد ۴ نوجوان ۱۴ساله بوده‌اند.
بیشتر افراد بازداشت شده که ۱۷ مورد می‌باشد به اتهام فعالیت سیاسی و همکاری با احزاب کُردستانی اپوزسیون حکومت بازداشت شده‌اند و یک کودک ۴ ساله نیز به دلیل فعالیت‌های سیاسی مادرش بازداشت است.
در اکثر موارد ثبت شده استانداردهای قضایی ناظر بر حقوق حمایتی کودکان از جمله محدود کردن بازداشت قبل از محاکمه، دسترسی فوری به خانواده، ممنوعیت فشار جسمی و روانی و دسترسی به مشاوره حقوق و وکیل رعایت نشده است.
به عنوان مثال بازجویی بدون سازکار حقوقی حمایتی ویژه کودک صورت پذیرفته و بعضا در مواردی بازداشتی مورد ضرب و شتم بازجویان قرار گرفته است. همچنین کودکان بازداشت شده از قواعد عمومی ناظر بر زمان بازداشت نظیر اطلاع به خانواده، معاینه پزشکی و دسترسی به خدمات حقوقی نیز محروم بوده اند.
شایان ذکر است به موجب قواعد حاکم بر کنوانسیون حقوق کودک که دولت ایران نیز به آن ملحق شده و به موجب ماده ۹ قانونی مدنی در حکم حقوق داخلی است، بازداشت قبل از محاکمه بایستی به عنوان آخرین اقدام و در صورت ضرورت مورد استفاده قرار بگیرد. بر همین اساس حقوق داخلی نیز چنین امری را در ماده ۲۸۷ قانون آیین دادرسی کیفری پیش بینی نموده است. بر این اساس اصل بر سپردن کودک یا نوجوان به والدین یا سرپرست قانونی است و بازداشت در زمان تحقیقات مقدماتی با احراز ضرورت طی شرایط استثنایی امکان‌پذیر است.
بر طبق این گزارش آمار بیشترین نوجوانان بازداشت شده در استان آذربایجان‌غربی (ارومیه) ثبت شده است که ۱۱ مورد بوده و در استان کرمانشاه ۴ مورد و در استان کُردستان (سنندج) ۳ مورد بازداشت نوجوانان کُرد توسط نهادهای امنیتی ثبت شده است.
