با گذشت پنج ماه و ١٩ روز از بازداشت «بهزاد پزشکی»، «رفیق پزشکی»، «کریم پزشکی»، «سعدی رشیدی» و «جمال مروتی»، شهروندان اهل بانه، نیروهای امنیتی استان کردستان هم‌چنان با آزادی موقت آن‌ها مخالفت می‌کنند.
این پنج شهروند در جریان موج بازداشت گسترده شهروندان کُرد در آبان سال گذشته در استان کردستان، توسط نیروهای امنیتی بدون تشریح اتهامات انتسابی و ارایه حکم دادگاه در شهرستان بانه بازداشت شده بودند. آن‌ها به همکاری با گروه‌های مخالف متهم شده‌اند؛ اتهامی که این افراد و خانواده‌هایشان آن را به صراحت تکذیب کرده‌اند.
«ایران‌وایر» در این گزارش با منابع نزدیک به خانواده برخی از آن‌ها گفت‌وگو کرده و علاوه بر بررسی اتهامات وارده، از علت مخالفت نهادهای امنیتی کردستان با آزادی موقت این پنج شهروند کُرد پرسیده است.
***
هویت این پنج زندانی کُرد چیست و چه‌گونه بازداشت شده‌اند؟
بهزاد پزشکی ٣٢ ساله، رفیق پزشکی ٤٠ ساله، کریم پزشکی برادر بهزاد ٥٠ ساله و عمو و رفیق او، سعدی رشیدی ٦٠ ساله و جمال مروتی ٤٦ ساله، اهل شهرستان بانه، از توابع استان کردستان هستند.
این پنج شهروند ٢٠ آبان ١٤٠٠ به همراه ١٤ شهروند دیگر اهل بانه توسط نیروهای امنیتی استان کردستان بازداشت و سپس به بازداشتگاه‌های وزارت اطلاعات در سنندج منتقل شده بودند. در میان این ١٩ نفر، ١٤ نفر عضو خانواده پزشکی بوده‌اند.
جز این پنج زندانی، دیگر افرادی که بازداشت شده بودند، پس از اتمام مراحل بازجویی، با تودیع قرار وثیقه تا پایان مراحل دادرسی به طور موقت از زندان آزاد شده‌اند.
یک منبع نزدیک به خانواده پزشکی درباره چگونگی بازداشت رفیق پزشکی به «ایران‌وایر» گفت: «رفیق پزشکی عصر روز پنج‌شنبه (بیستم آبان ١٤٠٠) در مقابل مسجد روستای کوپیچ بانه، در ماشین شخصی خود هنگامی که داشت فرزند خردسالش را به خانه باز می‌گرداند، با ضرب و شتم در مقابل چشمان کودکش بازداشت شد. نیروهای امنیتی پس از بازداشت رفیق پزشکی، حتی فرزند خردسال او را تک و تنها در ماشین رها کرده و سپس برای تفتیش خانه این شهروند کُرد، به داخل روستا وارده شده بودند.»
به گفته این منبع محلی، نیروهای امنیتی پس از ورود به منزل رفیق پزشکی، تفتیش را آغاز کرده بودند اما چیزی دستگیرشان نشده بود: «حتی همسر آقای پزشکی به رفتار نیروهای امنیتی اعتراض کرده بود که چرا هر بار او را بدون ارایه شواهد و مدارک و به شکل خودسرانه بازداشت می‌کنید.»
منبع نزدیک به خانواده پزشکی هم‌چنین تاکید کرد که رفیق پزشکی تا قبل از بازداشت اخیر، دست‌کم سه بار به اتهام همکاری با احزاب مخالف نظام توسط اداره اطلاعات شهرستان بانه بازداشت و هر بار هم مدتی پس از بازجویی آزاد شده است.
به گفته این منبع آگاه، هم‌زمان با بازداشت رفیق پزشکی، عصر همان روز جمال مروتی و بهزاد پزشکی که هر دو ساکن شهرستان بانه هستند، بازداشت شدند.
او گفت: «نیروهای مسلح امنیتی پس از محاصره منزل آقای مروتی در محله گل‌شهر بانه، وارد منزل شده و سپس او را با خود برده بودند. بهزاد پزشکی نیز در مسیر بازگشت به منزل خود، با اعمال خشونت و زور توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده بود.»
این در حالی است که همان روز نیروهای امنیتی در واحدهای جداگانه اما به شکل هم‌زمان و ضربتی، سعدی رشیدی را در روستای «چومان» بانه بازداشت کرده بودند.
یک منبع نزدیک به خانواده سعدی رشیدی در خصوص چگونگی بازداشت این شهروند کُرد به «ایران‌وایر» گفت: «عصر پنج‌شنبه بیستم آبان، شماری از نظامیان مسلح وابسته به نهادهای امنیتی بدون اطلاع قبلی از روی دیوار وارد منزل آقای رشیدی شده و او و پسر جوانش، زانکو را بازداشت کرده بودند.»
«زانکو رشیدی»، فرزند سعدی رشیدی اما پس از ۲۰ روز از زندان آزاد شد.
کریم پزشکی نیز هم‌زمان با بازداشت سعدی رشیدی، در منزل شخصی خود در روستای «نجنه»، از توابع بانه بازداشت شده بود.
منابع محلی پیش‌تر در گفت‌وگو با «ایران‌وایر»، در جریان بازداشت شهروندان بانه‌ای، طرز برخورد و شیوه بازداشت اهالی نجنه توسط نیروهای امنیتی استان کردستان را «هولناک» توصیف کرده بودند.
منبع نزدیک به خانواده پزشکی شیوه بازداشت کریم پزشکی را این‌گونه برای «ایران‌وایر» روایت کرد: «کریم پزشکی هم جزو افرادی بود که در جریان بازداشت اهالی نجنه، از اعمال خشونت و رفتار رعب‌آور نیروهای امنیتی بی‌نصیب نماند. نیروهای مسلح امنیتی با این که او را در چند قدمی منزلش بازداشت کرده بودند اما در و شیشه و پنجرە خانه او را با لگد و قنداق اسلحه‌های‌شان شکستند تا آن‌‌جا را تفتیش کنند.»
چه اتهاماتی به این پنج شهروند کُرد نسبت داده شده است؟
منابع نزدیک به خانواده‌های پزشکی، مروتی و رشیدی در گفت‌وگو با «ایران‌وایر»، اتهامات وارده علیه این پنج زندانی را «همکاری و عضویت در احزاب مخالف نظام» و «گردانندگان تشکیلات زیرزمینی احزاب مخالف نظام در داخل کشور» عنوان کردند.
به گفته منبع نزدیک به خانواده پزشکی، اداره اطلاعات سنندج در حالی این اتهامات را به این پنج زندانی نسبت داده که نه مصادیق و نه سند و مدرکی دال بر اثبات اتهامات وارده، حتی در جریان تفتیش منازل آن‌ها وجود نداشته است.
آیا این پنج زندانی اتهامات مطرح شده را پذیرفته‌اند؟
منابع نزدیک به این خانواده می‌گویند: «هر پنج زندانی در جریان بازجویی‌های طولانی مدت خود، بارها تحت شکنجه‌های جسمی و فیزیکی قرار گرفته بودند تا اتهامات وارده را بپذیرند. اما با وجود شکنجه‌های جسمی و روحی، از پذیرش هر نوع اتهامی علیه خود سرباز زده‌اند. از سوی دیگر، اکثریت قریب به اتفاق شهروندانی که آبان ١٤٠٠ در بانه بازداشت و پس از اتمام مراحل بازجویی، با تودیع وثیقه از زندان آزاد شده‌اند، اعمال شکنجه‌های جسمی و روحی در جریان بازجویی‌ها را تایید کرده‌اند.»
چرا آن‌ها نتوانسته‌اند از قانون آزادی موقت استفاده کنند؟
بهزاد پزشکی، رفیق پزشکی، کریم پزشکی، سعدی رشیدی و جمال مروتی بیستم بهمن سال گذشته، پس از اتمام مراحل بازجویی در اداره اطلاعات سنندج، به زندان مرکزی این شهر منتقل شده بودند.
خانواده‌های این پنج زندانی نیز تنها پس از انتقال از بازداشتگاه‌های اداره اطلاعات به زندان مرکزی سنندج، امکان تماس تلفنی و ملاقات حضوری با آن‌ها را داشته‌اند.
منبع نزدیک به خانواده پزشکی در خصوص ضدیت اداره اطلاعات بانه و اعمال فشار از سوی اطلاعات سنندج علیه این پنج زندانی به «ایران‌وایر» گفت: «زمانی که هر پنج زندانی به زندان مرکزی سنندج منتقل شدند، خانواده‌ها توانستند با آن‌ها ملاقات حضوری داشته باشند. در جریان ملاقات اما متوجه شدیم که اطلاعات سنندج تحت تاثیر اطلاعات بانه با این توجیه که پرونده هنوز ناقص است، مانع آزادی موقت این پنج نفر با تودیع قرار وثیقه است.»
او در ادامه با اشاره به پی‌گیری‌های مکرر خانواده‌های این پنج زندانی برای آزادی موقت آن‌ها تصریح کرد: «طی این مدت، شعبه یکم دادگاه عمومی و انقلاب سنندج به ریاست قاضی سعیدی هر بار به دلیل نقص پرونده‌ها، قرار وثیقه را صادر نمی‌کرد. اما دوشنبه گذشته، پنجم اردیبهشت، به خانواده یکی از زندانی‌ها گفته بود که اداره اطلاعات سنندج فعلا با آزادی موقت آن‌ها موافقت نمی‌کند.»
ایران وایر- 9 اردیبهشت 1401
