فعالان کردستان ایران: آبگیری سد داریان متوقف شود
٢٩٧٠ تن از فعالان محیط زیست، مدنی، سیاسی و اقتصادی، شخصیت‌های مذهبی، علمی و آکادمیک در نامه‌ای به حسن روحانی خواستار توقف آبگیری سد داریان شدند.
به گزارش رسیده به آژانس خبررسانی کُردپا، نزدیک به سه هزار نفر از فعالان کُرد در نامه‌ای به رئیس جمهور ایران خواستار پیگیری و توجه دولت به نجات چشمه بل شدند.
در این نامه آمده است: با آبگیری سد بد مطالعه شده داریان دومین چشمه‌ی آب معدنی جهان و بزرگترین چشمه کارستی در خاورمیانه بنام چشمه بل که در سال ١٣٨٨ به شماره‌ی ٦٤ در فهرست آثار ملی طبیعی به ثبت رسیده است، در زیر ١٠٩ متر ستون آب برای همیشه نابود می‌شود.
در ادامه این نامه نوشته شده است: این نماد هویتی و این منبع بسیار با ارزش آب شرب، که تداوم بقای ملی و پایداری نظام سیاسی در فلات خشک ایران به قطره فطره آن وابسته است، متأسفانه به دلیل اشتباهات ادراکی و گزینش عاطفی اطلاعات ناشی از داده‌های سد بد مطالعه شده داریان توسط مسئولان وزارت نیرو و مجریان طرح سد داریان در حال حاضر رو به نابودی است و متأسفانه مسئولین ذی‌ربط با بی تفاوتی هرچه تمام‌تر مصرانه سعی در تخریب این چشمه‌ی عظیم دارند که با تولید ٤٠٠٠ لیتر در ثانیه بدون نیاز به تصفیه توانایی تأمین آب شرب دو میلیون نفر را داراست که ارزش آن بسی بیشتر از چاه نفت می‌باشد. بنا بر این انتظار می‌رود هر چه زودتر جلو این فاجعه‌ی زیست محیطی گرفته شود.
فاجعه‌های دیگر و نابودی مناطق حفاظت شده شاهو و کوسالان توسط سدهای مطالعاتی بلبر و پالنگان در راه است و باید در این مورد هم تجدید نظر شود.گروه کاری ویژه نجاتبخشی چشمه بل متشکل از ٢٥ نفر از اساتید و کارشناسان خبره بخش آب و خاک با رویکرد علمی و تعاملی با کارفرما حد اقل ٦ بار مذاکره کرده است (با حضور جناب مهندس میدانی معاون وزیر نیرو (٢ بار)، معاونین استانداری کردستان (١ بار)؛ ١١ نماینده از مجمع نمایندگان استان‌های کرمانشاه و کردستان در مجلس (١ بار) و در محل سد داریان (٢ بار). تمامی مطالعات نجاتبخشی کارفرما و مشاور آن توسط اعضای گروه کاری مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس، گروه کاری به این نتیجه رسیدند که طرح نجاتبخشی کارساز نیست چون اختلاط آب مخزن سد و آب چشمه اجتناب ناپذیر است. گزارش مطالعات کارفرما به کارستی بودن و نفوذپذیر بودن سازند ها اشعار می‌دارد: برای مثال وجود گسله ها و شکستگی‌های متعدد در سازند آهکی منطقه، وجود زون‌های نفوذ پذیر کارستی تا عمق ٥٠ متر زیر تراز رودخانه و نتایج تست لوژن وجود حفره کارستی بزرگ را نشان می‌دهد. لذا، حتی اگر انتقال آب چشمه به تراز بالاتر (١٢٠ متر بالاتر از تراز حالی) یعنی ٤٠٠٠ لیتر در ثانیه برای ٣٦٥ روز در سال امکان داشته باشد، موضوع اصلی اختلاط آب چشمه با آب مخزن سد در حال آبگیری می‌باشد. اختلاط آب مخزن سد و آب چشمه اجتناب ناپذیر است لذا کیفیت چشمه بل با رودخانه سیروان پایین خواهد آمد و در نتیجه آب رودخانه آبخوان را آلوده می‌کند. با توجه به شواهد و اخبار موثق مانند فرار آب و نشت آب از تونل احیا و آبخوان بعد از پلاگ کردن دهانه چشمه بل به دلیل کارستی بودن اراضی پیرامون کاسه سد، مطالعات مشاور کارفرما هیچ توجیه فنی-اقتصادی-اجتماعی-زیست محیطی ندارد و منجر به نجات چشمه بل نمی‌شود.
این فعالان می‌گویند: معضل سد داریان در مراحل اولیه بحران قرار دارد و وضعیت آن در حال احداث و آبگیری و قابل کنترل است و مانند دریاچه ارومیه (با وضعیت وخیم)، سد گتوند (با وضعیت اضطراری)، سدهای گاوشان کردستان و لتیان تهران (با وضعیت بحرانی) نیست که حل این معضل‌ها قابل کنترل نیست. لذا مانور شجاعانه دولت در توقف عملیات‌های عمرانی مخرب محیط زیست و جلوگیری از تکرار فجایع زیست محیطی می‌تواند مسئولیت پذیری سیاسی خود را نشان دهد.
امضاکنندگان این نامه در پایان آبگیری سد بد مطالعه شده داریان که منجر به نابودی چشمه‌ی بل می‌گردد، محکوم نمودند.
براساس گزارشات منتشره، از فردا ٤٠ درصد آبگیری سد داریان شروع می‌شود.
مطالعات نجاتبخشی از سال ٨٠ ادامه داشته و در طول این ١٤ سال بدون نتیجه بوده و تمام راهکارهای ارائه شده نه تنها در راستای حفظ چشمه بل نبوده، بلکه نابودی آن را رقم می‌زند.
آبدهی این چشمه که در ١٥ کیلومتری شهر نودشه و ٣ کیلومتری روستای تاریخی ـ مذهبی “هجیج” واقع شده، سه هزار لیتر درثانیه و پس از طی نمودن ١٥ متر به رودخانه سیروان می‌ریزد.
صاحب‌نظران مجرب متذکر شده‌اند که درصورت نابودی و تخریب کانی بل، تبعات سیاسی ـ اجتماعی عظیمی را برای منطقه درپی خواهد داشت.
سد داريان، شش کيلومتر پايين‌تر از کانی بل در دست ساخت است و طول درياچه آن به ١٠ کيلومتر خواهد رسيد. آب نمای کانی بل ٧١٧ متر است و تراز نرمال سد، ٨٢٦ متر خواهد بود، به اين ترتيب با آبگيری سد، چشمه در زير ستونی از آب به ارتفاع بيش از صد متر غرق خواهد شد.
