ماندانا شجاعی متولد ۱۳۶۹ اهل شهر تشان از توابع شهرستان بهبهان در استان خوزستان در تاریخ ۲۰ بهمن سال جاری در خانه‌اش دست به خودسوزی زد و جان باخت. در همین رابطه یک دختر ۱۴ ساله با نام خانوادگی “جشیره” نیز در شهرستان آبدانان استان ایلام به دلیل اختلافات خانوادگی دست به خودسوزی زد و جان باخت.
یکی از نزدیکان خانواده ماندانا شجاعی در گفت‌وگو با گزارشگر هرانا دراین‌باره گفت: “از مدتی قبل پسرخاله‌ی ماندانا از وی خواستگاری کرد و ماندانا مخالفت کرده و گفته بود به هیچ‌وجه نمی‌خواهد ازدواج کند. ماندانا علاقه و استعداد زیادی در زمینه‌ی تحصیل و نوشتن داشت و دارای مدرک کارشناسی‌ارشد در رشته‌ی منابع طبیعی و آبخیزداری بود؛ شعر می‌نوشت و گاهی آنها را در فضای مجازی منتشر می‌کرد و با این کار تا حدود زیادی مشکلاتش را فراموش کرده بود. بعد از مدتی خانواده‌ی ماندانا او را تحت‌فشار قرار دادند تا با پسرخاله‌اش ازدواج کند و در نهایت در پی مخالفت او با خانواده‌اش بر سر مسئله‌ی ازدواج و بالا گرفتن مشاجره‌های خانوادگی پیرو این موضوع، با ریختن بنزین روی خودش دست به خودسوزی زد و جان سپرد. شدت آتش‌سوزی به حدی بود که کل اتاق و بخشی از خانه نیز در آتش سوخت.”
پیش از این نیز “نرگس علی شجاعی” یکی دیگر از بستگان ماندانا شجاعی، در تاریخ ۱۲ تیرماه سال جاری در پی اجبار از سوی خانواده‌ی خود به ازدواج با پسردایی‌اش، دست به خودکشی زد و پس از انتقال به بیمارستان از مرگ نجات یافت اما ساعاتی بعد توسط برادرش که فکر می‌کرد با خودکشی ناموفق خواهرش و مقاومت او در برابر ازدواج اجباری از سوی خانواده آبرویشان رفته است، با شلیک مستقیم سه گلوله به قتل رسیده بود.
در خبر دیگری از استان ایلام دختر ۱۴ سالهای با نام خانوادگی جشیره در شهرستان آبدانان دست به خودسوزی زد و پنج‌شنبه ۲۶ بهمن‌ماه سال جاری پس از چند روز بستری بودن در بیمارستان امام خمینی ایلام جان باخت. خانم جشیره به دلیل اختلافات خانوادگی دست به خودسوزی زده بود.
یکی از روش‌های خودکشی به خصوص در زنان خودسوزی است. روان شناسان معتقدند علاوه بر اینکه فرد خودش را با این کار از بین می‌برد، از اطرافیان و اجتماع هم انتقام می‌گیرد. خودسوزی نوعی خودکشی خشن و پر سر و صدا است و درصد سوختگی در این موارد بسیار بالاست؛ چون فرد خودش را با نفت یا بنزین آتش می‌زند. آمار مرگ و میر در میان کسانی که دست به این کار می‌زنند بسیار بالاست. کسانی که زنده می‌مانند نیز با آسیب و صدمه‌های شدیدی به زندگی ادامه می‌دهند.
“محمدجواد فاطمی” رئیس مرکز تحقیقات سوختگی دانشگاه علوم پزشکی ایران، درباره‌ی خودسوزی در ایران می‌گوید: “خودسوزی در ایران در حال افزایش است و سالیانه ۳۰ هزار بیمار بر اثر سوختگی در بیمارستان‌ها بستری می‌شوند؛ درحالی‌که تنها ۳۵۰ تخت سوختگی در کل کشور وجود دارد. خودسوزی در برخی استان‌ها مانند ایلام، لرستان، کردستان، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر و شمال خوزستان بسیار شایع است و جزو فجیع‌ترین نوع سوختگی‌ها به حساب می‌آید. افرادی که خودسوزی می‌کنند به علت اینکه درصد بالایی از بدنشان می‌سوزد، بیشتر از دیگر بیماران در معرض مرگ و میر هستند.”
خودسوزی یکی از خشن‌ترین و دردناک‌ترین روش‌های خودکشی است و بر پایه‌ی گزارش سازمان پزشکی قانونی ایران، در سال ۱۳۸۰ از افراد در گذشته از خودکشی، خودسوزی با سهم ۷۰ درصدی مهم‌ترین روش خودکشی در میان زنان بوده است.
این در حالی است که دولت حسن روحانی طی سالهای اخیر بارها به تلاش دولت برای رعایت حقوق شهروندان و حمایت از حقوق زنان در خانواده و اجتماع تأکید داشته و در این راستا منشوری تحت عنوان “منشور حقوق شهروندی” نیز منتشر کرده است؛ این شعار دولت روحانی اما تنها در حد شعار مانده و تاکنون به‌صورت عملی اجرایی نشده است.
ماده‌ی ۵۱ منشور حقوق شهروندی مصوب دولت یازدهم می گوید “حق شهروندان است که با رضایت کامل، آزادانه و بدون هیچ‌گونه اجباری نسبت به ازدواج و تشکیل خانواده، با رعایت قانون مربوط اقدام نمایند.”
ماده‌ی ۵۵ همین منشور تاکید می کند “حق همه شهروندان به‌ویژه زنان و کودکان است که از تعرض و خشونت گفتاری و رفتاری دیگران در تمام محیط‌های خانوادگی و اجتماعی مصون باشند و در صورت بروز هر نوع خشونت امکان دسترسی آسان به مکان‌های امن و نهادهای امدادی، درمانی و قضایی جهت احقاق حق خود را داشته باشند.” هرانا 28 بهمن
