گزارش/ محیط‌ زیست کُردستان قربانی دیگر سوء‌مدیریت‌های کلان و خُرد+عکس

آژانس کُردپا: محیط‌زیست کُردستان ایران قربانی “سوء‌مدیریت” نهادهای حکومتی و استقرار “بخشی‌نگری” در تعاملات اداری شده است.

دریاچه‌ی ارومیه، رودخانه‌ی گاماسیاب سراب نیلوفر در استان کرمانشاه بنابه گزارش رسانه‌های حکومتی با بحران روبرو هستند و سوء‌مدیریت افراد و نهادهای دولتی نقش اساسی در روند کنونی تخریب اکوسیستم منطقه ایفا می‌کنند.

دریاچه‌ی ارومیه:خبرگزاری تسنیم با انتشار گزارشی تحت عنوان “دریاچه ارومیه نماد ۳ دهه بی‌تدبیری در مدیریت منابع آب” اعلام کرد: امروز در نتیجه‌ی فقدان نگاه جامع به موضوع محیط زیست، بیستمین دریاچه‌ی جهان از لحاظ وسعت به پرشتاب‌ترین تجلیگاه تبدیل یک دریا به کویر بدل گشته است.

چهار سال قبل وسعت دریاچه‌ی ارومیه بیش از ٥٨٠٠ کیلومترمربع بود که امروزه رنگ آبی آن به زرد گرایید و تصاویر ماهواره‌ای برهوت نمک را نمایش می‌دهد.

منبع یادشده از سازمان محیط‌زیست که تنها نقش “نظارتی و تذکری” دارد، انتقاد و مدعی است که نگاه به بحث محیط زیست “اسیر تلقی‌های سیاسی “می‌باشد.توسعه‌ی صنعتی و کشاورزی در استان آذربایجان‌شرقی به عنوان یکی از مصرف‌کنندگان اصلی آب‌های حوزه‌ی آبریز دریاچه عنوان می‌شود که سهم این استان در ورود آب به دریاچه تنها ١٥ درصد است.

سهم استان آذربایجان‌غربی و استان کُردستان به ترتیب ٥٣ و ٣٢ درصد از آب ورودی به دریاچه است.

گفته می‌شود مدیریت بخشی از سدهای احداثی در استان آذربایجان‌غربی بر عهده‌ی ادارات دولتی در استان آذربایجان شرقی می‌باشد.

همچنین تنها موجود زنده در آب شور دریاچه به نام “آرتمیا” با خطر انقراض کاملا مواجه است و اکنون در لابراتوارهای دانشگاهی و تنها پرورشگاه آرتمیای کشور در دانشگاه ارومیه نگهداری می‌شود.

رودخانه‌ی گاماسیاب:
وضعیت زیست‌محیطی رودخانه‌ی گاماسیاب که به شاهرگ نیلگون کرمانشاه مشهور گشته به حدی بحرانی است که مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان کرمانشاه قادر به انکار آن نیست.

این مقام حکومتی در گفتگو با خبرنگار مهر، کشاورزان را علت تغیر اکوسیستم منطقه عنوان می‌کند و آنان را از کاشت محصولات پرمصرفی نظیر ذرت که پمپاژ آب از گاماسیاب را طلب می‌کند برحذر داشت.

تورج همتی سازمان آب منطقه ای را مورد انتقاد قرار می‌دهد که در راستای جلوگیری از پمپاژ آب رودخانه‌ی گاماسیاب توسط کشاورزان، همکاری و اقدام نمی‌کند.

وی وظیفه حفاظت از محیط زیست را مربوط به یک سازمان یا یک فرد ندانست و آن را یک اقدام فرا بخشی عنوان کرد.گفته می‌شود علاوه بر سوء‌مدیریت نهادهای حکومتی، سازمان های حمایتی از محیط زیست هم چندان در زمینه‌ی ترویجی و تبلیغی فعال نیستند.

آنچنان که در تصاویر دیده می‌شود آبزیان به ویژه ماهی‌ها و لاک پشت‌های رودخانه گاماسیاب خوراک مورها می‌شوند.

گزارش همین منبع حاکی از آن است که اداره‌ی حفاظت محیط‌زیست استان کرمانشاه در سال‌های اخیر گویی وظیفه‌ای جز بایگانی اخبار خشک شدن سراب‌ها و مرگ ماهی‌ها در طبیعت نداشته و علت را به خشکسالی مرتبط می‌دهند.

سراب نیلوفر:دریاچه‌ی ٢٥ هکتاری سراب نیلوفر در نزدیکی کرمانشاه آنچنان که مدیرکل حفاظت محیط‌ زیست استان می‌گوید حال و روز خوبی ندارد و مقامات ذیربط عوامل انسانی را عامل مشکلات عنوان می‌کنند.

گفته می‌شود وضعیت سراب نیلوفر به قدری بحرانی است که نهادهای متولی امر حفظ‌محیط‌ زیست دل به بارش‌های پاییز خوش کرده‌اند.

شرایط بوجود آمده برای مجموعه‌ی تفریحی ـ توریستی سراب نیلوفر زمانی تراژدی نمایان می‌کند که گزارشات حاکی از استفاده‌ی اداره‌ی میراث فرهنگی و گردشگری از آب سراب نیلوفر برای آبیاری چمن‌های محوطه خود است.

در مورد وضعیت سراب نیلوفر همچون رودخانه‌ی گاماسیاب، کشاورزان یکی از علل بحران بوجود آمده تشخیص داده شده و ظرفیت سفره‌های آب زیرزمینی را به شدت کاهش داده است.از دیگر سو اعتبار ٧ میلیارد تومانی سایت پرنده‌نگری تالاب هشیلان علی‌رغم پیشرفت ٥٠ درصدی تاکنون اختصاص نیافته است.

استان کرمانشاه با بیش از ٨٠ سراب و میکرو تالاب جز کانون‌های آبی در ایران محسوب می‌شود.

بنابه گزارشات رسمی، ١٢٠٠ گونه‌ی گیاهی و ٢٩٠ گونه‌ی جانوری در استان کرمانشاه وجود دارند که از تالاب هشیلان به عنوان فرودگاه بین‌المللی پرنده‌های مهاجر یاد می‌شود.

رویکرد به محیط‌ زیست در ایران:
اواخر مردادماه امسال رسانه‌های دولتی گزارش دادند که در سال های ٢٠٠٨ تا ٢٠١٢ وضعیت محیط زیست کشور در رده بندی جهانی با ٣٦ پله سقوط به رتبه ١١٤ در میان ١٣٢ کشور تنزل یافته است.

به گفته‌ی فعالان محیط‌زیست، سازمان حفاظت محیط‌ زیست بیش از آن‌که به تکالیف نظارتی خود عمل کند، به عاملی برای رسمیت‌بخشی به پروژه‌های کلان سودآور و درعین‌حال ناپایدار و مخرب محیط‌زیست دستگاه‌های گوناگون مشغول بوده و وظیفه قاطعیت برخورد با تخلف محیط‌زیستی را فدای تعامل‌های دوستانه با متخلفان سودجو نموده است.