زندانیان سیاسی زندان اوین مانند گذشته با مشکلات بسیاری روبرو هستند. با انتصاب غلامرضا ضیایی، رئیس جدید زندان اوین بر مشکلات و محدودیت های این زندانیان افزوده شده است.
از زمان انتصاب ضیایی و به دستور وی، ملاقات حضوری زندانیان سیاسی از هر ماه یک بار، به هر دو ماه یک بار تغییر کرده است. از سوی دیگر از تحویل کتاب و مجله توسط خانواده‌ها به بستگان زندانی‌شان جلوگیری می‌شود.
تماس زندانیان با خارج از زندان نیز با مشکل جدی مواجه شده است. امکان برقراری تماس در هفته به ۳ روز محدود شده و مدت زمان تماس برای هر زندانی ده دقیقه است. ضمن اینکه تماس‌ها در هر یک دقیقه گاها قطع می شود، سیستم اطلاع دهنده با جمله “این تماس از زندان اوین می‌باشد، تماس گیرنده زندانی است” که پیشتر هر ۳ دقیقه یک بار تکرار می‌شد در بسیاری موارد هر ۳۰ ثانیه یک بار تکرار می‌شود. این موضوع باعث شده مدت زمان مفید مکالمه به حدود نصف این مدت برسد.
همچنین گفته می‌شود از زمان انتصاب غلامرضا ضیایی از مشارکت زندانیان سیاسی در اداره امور داخلی زندان به عنوان وکیل بند، مسئول اتاق و یا مسئول فرهنگی جلوگیری می‌شود.
علاوه بر این در برخی موارد نیز محدودیت‌ها به صورت کلی اعمال می‌شود. از جمله اینکه تمامی زندانیان زندان اوین صرفا با هزینه شخصی می‌توانند از خدمات درمانی و پزشکی استفاده کنند. به عبارتی تنها آن دسته از زندانیان بیمار به بیمارستان اعزام می‌شوند که هزینه ویزیت و درمان خود را شخصاً پرداخت کنند؛ در حالی که با توجه به شرایط کنونی اقتصادی، بسیاری از زندانیان بیمار، امکان پرداخت هزینه درمان را نداشته و عدم دسترسی به خدمات درمانی باعث پیشرفت بیماری و تشدید مشکلات آنها شده است.
علاوه بر این به دستور غلامرضا ضیایی محرومیت‌های جدیدی بر زندانیان بند زنان این زندان اعمال شده است.
یک منبع نزدیک به خانواده یکی از زندانیان محبوس در بند زنان اوین در خصوص وضعیت ملاقات‌ها به هرانا گفت: “ملاقات‌ها در سال‌های قبل ماهی یک بار به صورت حضوری بود و از حدود دو سال قبل به صورت دو هفته یک بار شد. به این صورت که در هر ماه یک بار ملاقات حضوری و یک بار ملاقات کابینی (تلفنی) داشتیم. اکنون و از زمان روی کار آمدن ضیائی ملاقات‌های بند زنان به سه هفته و یا در مواردی به ماهی یک بار کاهش پیدا کرده است. از سوی دیگر پیشتر در ملاقات های کابینی و حضوری می‌توانستیم حدود ۴۰ دقیقه صحبت کنیم. این زمان اکنون در مواردی به ۲۰ یا ۳۰ دقیقه کاهش پیدا کرده است. از سوی دیگر ملاقات‌های حضوری مادران زندانی با فرزندان زیر ۱۵ سال آنها که چهارشنبه هر هفته انجام می‌شد، از زمان روی کار آمدن ضیایی برداشته شده است”.
این منبع در ادامه گفت که ساعت خاموشی زندان از ساعت ۲۳ به ساعت ۲۲ تغییر یافته است. از سوی دیگر ورود لوازم بافتنی و چرم به این بند ممنوع شده است. در حالی که این قبیل محدودیت‌ها تاکنون در این بند وجود نداشته است.
غلامرضا ضیایی که اخیرا به سمت ریاست زندان اوین منصوب شده، پیش از این در همین سمت در زندان رجایی شهر حضور داشته است. از نظر زندانیان ورود وی به این زندان نه تنها بهبودی در وضعیت آنها ایجاد نکرده بلکه باعث بروز بسیاری مشکلات و محدودیت‌های دیگر در این زندان علی الخصوص در ارتباط با زندانیان سیاسی شده است.
از این جهت که غلامرضا ضیایی در زندان رجایی شهر کرج با زندانیان جرائم خشن نیز روبرو بوده است، نحوه برخورد وی و اعمال محدودیت‌ها با زندانیان زندان اوین که جرائم آنان متفاوت است، به همان صورت ادامه دارد. این در حالی است که در زندان رجایی شهر کرج نیز علیرغم تغییر ریاست زندان، قوانین داخلی وضع شده توسط ضیایی کماکان پابرجا بوده و زندانیان سیاسی با مشکلات و محدودیت های سابق روبرو هستند.
از این رو بازرسی بدنی خانواده‌های زندانیانی که جهت ملاقات در زندان اوین حاضر می شوند، با همان حساسیت که در زندان رجایی شهر کرج صورت می‌گرفت، انجام می‌شود. این بازرسی‌ها گاهاً به صورتی توهین‌آمیز صورت می‌گیرد.
یکی از نزدیکان یک زندانی سیاسی زندان اوین در این خصوص به گزارشگر هرانا گفته است: “سخت گیری در بازرسی بدنی به شدت افزایش پیدا کرده به طوری که اخیرا همسر یکی از زندانیان این زندان را بدون لباس و به صورت کامل مورد تفتیش بدنی قرار داده‌اند. همچنین یک زن ملاقات کننده را در محلی که از بیرون قابل رویت بود مجبور به در آوردن چادر و مانتو کردند و مورد تفتیش قرار دادند؛ در صورتی که این قبیل اقدامات پیشتر در زندان رجایی شهر و به بهانه جلوگیری از ورود مواد مخدر به زندان صورت می گرفت و زندان اوین محل نگهداری زندانیان مرتبط با جرائم مواد مخدر نیست”.
با توجه به سابقه غلامرضا ضیایی در زندان رجایی شهر کرج و مشکلات عدیده زندانیان آن محل، این نگرانی وجود دارد که این قبیل اقدامات اولیه که از زمان ورود وی به وضوح قابل تشخیص است، باعث تبدیل زندان اوین به “زندان رجایی شهری دیگر” علی الخصوص در ارتباط با زندانیان سیاسی شود. از جمله سختگیری‌ها و اعمال محدودیت و مشکلاتی که زندانیان زندان رجایی شهر کرج را با مشکلات فراوان مواجه کرده و کماکان ادامه دارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
فراتر از قوانین سازمان زندانها، بسیاری از زندانیان سیاسی در اغلب بندها از دسترسی به روزنامه و دریافت کتاب‌هایی که خانواده‌های آنان برایشان تهیه کرده‌اند، محروم هستند، علاوه بر این تحویل لباس نیز همواره با اعمال محدودیت‌هایی بیش از زندانیان سایر بندها همراه بوده است.
علاوه بر محدودیت در تحویل لوازم جدید مستقیما با دستور ضیائی بسیاری از لوازم شخصی زندانیان سیاسی از جمله پنکه، یخچال و تلویزیون‌های زندانیان که با هزینه خود آنها خریداری شده بود، توقیف شده و بعدها در اقدامی عجیب در بندهای عادی با قیمت بالایی به دیگر زندانیان فروخته شده بود. پس از مصادره لوازم زندانیان سیاسی فروشگاه زندان نیز تا مدت‌ها از فروش پتو، بالش و ملافه خودداری کرده و علیرغم اینکه در فروشگاه موجود بود، دلیل عدم فروش را دستور ضیایی عنوان می‌کرد. از سوی دیگر فروش برخی مواد غذایی مانند لبنیات، میوه و سبزیجات که برای زندانیان عادی هر هفته صورت می‌گیرد، در ارتباط با زندانیان سیاسی به صورت ماهانه و یا هر دو ماه یک بار انجام می‌گیرد.
سخت گیری های بیش از حد در بازرسی خانواده‌ها، اعمال نظر شخصی در مورد اعزام های درمانی زندانیان سیاسی که طبق قوانین باید با تایید بهداری زندان و مجوز دادستانی انجام شود، برهم زدن آرامش بند سیاسی از طریق اقداماتی همچون همزمان کردن هواخوری با زندانیان خطرناک که منجر به بروز درگیری شده بود و انتقال زندانیان سیاسی به مکانی که رئیس زندان خارج از عرف آن را در نظر گرفته بود، از جمله مواردی است که در زمان مدیریت غلامرضا ضیایی در زندان رجایی شهر کرج صورت گرفته و پس از عزل وی از مقام ریاست این زندان نیز به صورت قانونی نانوشته درآمده و کماکان ادامه دارد.
غلامرضا ضیایی از مهرماه ۱۳۹۶ به زندان رجایی شهر کرج رفت و به عنوان مدیر این زندان منصوب شد. ضیایی از جمله افرادی است که در اعمال فشار بر زندانیان زندان رجائی شهر نقش زیادی دارد. وی در آغاز مدیریت خود و در حالی که تنها یک هفته از انتصابش به عنوان مدیر زندان رجایی شهر می‌گذشت، در اقدامی عجیب دستور انتقال زندانیان بهائی را به قسمتی که در این زندان به “فرعی” معروف است و به گفته زندانیان جهت تنبیه و مجازات زندانیان خاطی ساخته شده است، صادر کرد.
ضیایی در جمع زندانیان خود را مسئول سابق بازداشتگاه کهریزک معرفی کرده بود که در زمان مدیریت وی چند زندانی سیاسی در آن محل جان باختند و بسیاری نیز طعم شکنجه را چشیدند. غلامرضا ضیایی از دی‌ماه سال ۹۶ به اتهام نقض حقوق بشر در لیست تحریم‌های آمریکا قرار گرفته است. هرانا ۱۰ شهریور
