یکی از فعالان سیاسی ساکن شهرستان آبادان به «ایرانوایر» میگوید در هفتههای گذشته «ماهر بغلانی»، «فواد بغلانی» و «مهدی ناصری»، سه تن از فعالان فرهنگ عرب توسط نیروهای امنیتی در این شهر بازداشت شدهاند.
«اماسراُ» نام مستعار یکی از نزدیکان این بازداشتشدگان است که به دلایل امنیتی نمیخواهد با نام واقعی خود گفتوگو کند. او به «ایرانوایر» میگوید: «قبل از هر چیز باید نام شناسنامهای این سهنفر را بگویم. نام و نام خانوادگی ماهر بغلانی، “ماهر ربیعی”، فواد بغلانی، “فایز شریپور” و مهدی ناصری، “مهدی نواصرزادگان” است. مردم آنها را به نامهای فرهنگیشان میشناسند اما بدون تردید پرونده قضایی آنها باید براساس نامی که در شناسنامه ذکر شده، باشد.»
او درباره نحوه بازداشت این سه فعال عرب میگوید: «ماهر بغلانی ۲۳ آبان ۱۳۹۸، دو روز قبل از اعتراضات در این ماه، نیمه شب در خانهاش بازداشت میشود. نیروهای امنیتی همه وسایل ماهر را میبرند و خانه را کاملا تفتیش میکنند. ماهر یک مغازه لوازم خانگی دارد و با همسر و سه فرزندش در منطقه سلچ زندگی میکند. فواد بغلانی که برادر زاده ماهر بغلانی است، ۲۸ آبان در منزل مسکونی خود در همین منطقه سلچ بازداشت شده است. فواد یک دختر چهار ساله دارد و کشاورز است.
اما مهدی ناصری شب ۲۹ آبان، بعد از بازگشت از مراسم عروسی یکی از بستگانش بازداشت میشود. براساس اطلاعی که ما داریم، از روزهای قبل مهدی تحت تعقیب بوده است. ۲۸ آبان، زمانی که از منطقه محل سکونتش، یعنی سلچ به سمت خرمشهر در حرکت بوده است، توسط نیروهای امنیتی متوقف میشود. از او میخواهند که در خیابان لباسش را در بیاورد. همسرش میگفت به مهدی گفتند در این وضعیت چرا لباس عربی پوشیدهای، میخواهی اغتشاش کنی؟ باید دشداشه و چفیهات را همینجا در بیاوری. مهدی مقاومت میکند، کمی درگیر میشوند و در نهایت چفیه مهدی را میگیرند و رهایش میکنند.
مهدی یک دختر هشت ساله و دو دختر دوقلو سه ساله دارد و در همان محله سلچ دارای یک مغازه لوازم خانگی است.»
در جریان اعتراضات آبان ماه، افراد زیادی در شهرهای مختلف بازداشت شدند. اما اماسراُ میگوید بازداشت این سه نفر ربطی به اعتراضات نداشته است: «این سه نفر اصلا فعالیت سیاسی نداشتهاند. در سالهای گذشته هرکجا مردم نیازمند منطقه کمک خواستهاند، این سه نفر جزو اولین نفرات کمک کننده بودهاند. در سیل فروردین ماه سال جاری، آنچه در توان داشتند، چه از لحاظ مالی و چه نیروی انسانی، دریغ نکردند. صدها خانواده نیازمند را ماهیانه کمک کرده و برای برخی از این خانوادهها شغل ایجاد کردهاند. دغدغه این سه نفر، احیای فرهنگ بومی و زبان عربی و کمک به نیازمندان بوده است. ماهر را که اصلا قبل از اعتراضات بازداشت کرده بودند.»
این فرد نزدیک به خانواده بازداشتشدگان در پاسخ به این سوال که آیا از مکان نگهداری و اتهام دقیق این افراد خبر دارد یا نه، میگوید: «ما فقط میدانیم در آبادان نگهداری نمیشوند. اما اینکه در اهواز هستند یا نه را اطلاع نداریم. به وکیل دسترسی ندارند و تا کنون با خانواده هم تماسی نداشتهاند. در نتیجه میتوانم بگویم نه تنها از محل نگهداری آنها و اتهامشان خبری نداریم بلکه نگران جانشان هستیم. آنها در مکانی نامعلوم نگهداری میشوند و از ابتداییترین حق خود، یعنی تماس با خانواده محروم هستند.»
میپرسیم چرا بعد از چند هفته، خبر بازداشت آنها منتشر شد؟ آیا خانوادههایشان از طرف نیروهای امنیتی تحت فشار هستند و تهدید شدهاند؟
این فعال ۴۱ ساله در استان خوزستان در پاسخ به این پرسش میگوید: «از همان روز اول که تحت فشار بودند و هستند. اما خبری نشدن اغلب بازداشتیهای فعالان عرب علت دیگری هم دارد. متاسفانه در استان خوزستان هنوز تفکرات شیخ و ریشسفیدی عمومیت دارد. ما در هر عشیره یک شیخ داریم که او تصمیم گیرنده است. همه امور و مشکلات به واسطه شیوخ فیصله داده میشوند. متاسفانه ما هنوز نتوانستهایم این موضوع را برای شیخها و بزرگان طوایف خود روشن کنیم و بگوییم جرمهای امنیتی مانند دعوا و تصادف نیست که با ریشسفیدی و ورود شیخ به موضوع خاتمه پیدا کند. متاسفانه هنوز قدرت رسانه و اهمیت خبررسانی در پروسه رسیدگی به پرونده در این گونه جرمها برای بزرگان عشیرهای محرز نشده است و گمان میکنند باید با همان روش سنتی با این گونه موضوعات باید برخورد کرد.»
بازداشت این سه فعال فرهنگی در استان خوزستان در شرایطی رخ داده است که روز پنجشنبه خبر بازداشت پنج فعال فرهنگی در استان کرمانشاه منتشر شد. عمده فعالیت آنها مربوط به گسترش زبان و فرهنگ کُردی است. ایران وایر ۲۹آذر