اعتراضات سراسری دی‌ماه ۹۸؛ از یورش نیروهای امنیتی به معترضین تا تهدید خانواده‌های جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی

اعتراض‌ها به جان‌باختن مسافرهای یک هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین که با اصابت موشک نیروهای سپاه در نزدیکی فرودگاه امام خمینی سقوط کرد، در ایران و بسیاری از شهرهای کشور ادامه دارد.

شهروندان ایرانی در چند شهر کشور طی سه روز گذشته در پی انتشار اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح در خصوص ساقط شدن هواپیمای اوکراینی ‌و اعتراف مقامات ایران به سرنگون کردن هواپیما به خیابان‌ها آمده و اعتراض خود را به کشته‌شدن مسافرهای این پرواز نشان دادند. نیروهای امنیتی در بیشتر موارد با خشونت به معترضان پاسخ دادند. گزارش‌ها و ویدئوهایی در شبکه‌های اجتماعی در مورد شلیک گاز اشک‌آور و گلوله‌های ساچمه‌ای و پلاستیکی به معترضان منتشر شده‌است و حداقل سه نفر در این اعتراض‌ها بر اثر شلیک مستقیم نیروهای امنیتی به شدت زخمی و ده‌ها تن بازداشت شده و عده‌ای مورد ضرب و جرح قرار گرفته‌اند. همچنین گزارش شده‌است که برخی از خانواده‌های جان‌باختگان از سوی نهادهای امنیتی تهدید شده‌اند که با رسانه‌های برون مرزی مصاحبه نکنند.

اعتراض‌ها در ایران بر اساس فراخوان‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده‌بود، از روز شنبه ۲۱ دی آغاز شده و در روزهای بعد ادامه یافت. در شبکه‌های مجازی و در فراخوان‌ها از شهروندان خواسته شده‌بود که در میدان‌های آزادی هر شهر با روشن کردن شمع برای جان‌باختگان مراسم سوگواری برگزار کنند.

روز شنبه ۲۱ دی‌ماه اعتراض‌ها در چند شهر برگزار شد و روز یک‌شنبه ۲۲ دی دامنه اعتراض‌ها به شهرهای بیشتری کشیده‌شد. بر اساس ویدئوهای منتشر شده، شهرهای تهران، اصفهان، کرج، مشهد، شیراز، تبریز، کرمانشاه، گرگان، سنندج، رشت، سمنان، بابل، آمل، دامغان، یزد، زنجان، اراک، کرمان، شاهرود، اهواز و چند شهر دیگر از جمله مناطقی بودند که در آن‌ها اعتراض‌ها شکل گرفت.

نیروهای امنیتی در برخی شهرها مانند اصفهان، شیراز، اراک، سمنان، تهران، شیراز، اهواز، به معترضین یورش برده و با پرتاب گاز اشک‌آور یا شلیک گلوله به اعتراض‌ها پاسخ دادند. گزارش‌هایی که به دست کمپین رسیده نشان می‌دهد به سر و سینه برخی معترضین شلیک شده و فقط در تهران دست‌کم سه نفر به شدت زخمی شده‌اند.

شعارهای داده‌شده در این اجتماعات مسئولان حکومت ایران را نشانه گرفته‌است. شهروندان معترض خواستار استعفای علی خامنه‌ای رهبر حکومت ایران و سایر مقامات مسئول این فاجعه شده‌اند. برخی از شعارهای داده‌شده عبارتند از: «ملت چرا نشستی…منجی خود تو هستی؛ فرمانده کل قوا استعفاء استعفاء؛ بسیجی سپاهی…داعش ما شمایی؛ جمهوری اسلامی نمیخوایم نمیخوایم؛ مرگ بر ستمگر…چه شاه باشه چه رهبر؛ این همه سال جنایت…مرگ بر این ولایت؛ رفرادوم رفراندوم…این است شعار مردم»

روز یک‌شنبه ۲۲ دی نیز گزارش‌هایی از بازداشت شماری از شهروندان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده‌است. در شهرهایی مانند سنندج، اراک، آمل، اهواز تهران و اصفهان. با این حال از اسامی افراد بازداشت شده، اطلاع درستی در نیست. از طرف دیگر منابع محلی خبر داده‌اند که دست کم در دو شهر تهران و شیراز با آمبولانس نیروهای امنیتی را به میان معترضان آورده‌اند و همچنین در این دو شهر بازداشت‌شده‌ها را با خودروهای آمبولانس جابه‌جا کرده‌اند و از صف معترضان گذشته‌اند.

در چند دانشگاه نیز اعتراضاتی از سوی دانشجویان دیده‌شد. از جمله در دانشگاه‌های شریف و امیرکبیر تهران، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه نوشیروانی بابل و دانشگاه گرگان و چند دانشگاه دیگر. امروز نیز در دانشگاه‌های صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه امیرکبیر اعتراضات ادامه داشت.

همچنین شورای صنفی دانشجویان ایران روز دوشنبه ۲۳ دی ماه خبر داد که برخی از دانشجویانی که در دو روز گذشته در تحصن و برگزاری مراسم‌ها شرکت داشته‌اند بازداشت شده‌اند. نبی تردست، دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی و صلاح غریبی، دانشجوی دامپزشکی در دانشگاه رازی کرمانشاه عصر یکشنبه ۲۲ دی ماه در جریان تجمع دانشجویان این دانشگاه در سوگ جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی بازداشت شده‌اند و همچنان خبری از وضعیت این دو دانشجو در دست نیست.

بنابر این گزارش «محمد اسماعیلی» دانشجوی ارشد عکاسی دانشگاه تهران نیز شب گذشته حوالی میدان آزادی دستگیر و به مکان نامعلومی انتقال داده شده است.

محمد امین حسینی دبیر سابق شورای صنفی دانشگاه نوشیروانی بابل و دانشجوی حقوق دانشگاه گرگان هم بازداشت شده است و هنوز از وضعیت فعلی وی خبری در دست نیست.

روز دوشنبه ۲۳ دی‌ماه نیز موسسه نت بلاکس که محدودیت‌های اینترنتی سراسر جهان را گزارش می‌دهد خبر داده که سرعت اینترنت ثبت شده در دانشگاه شریف تهران افت داشته‌است. دانشگاه شریف منطقه‌ای است که امروز در آن اعتراضاتی برگزار شده‌بود. شماری از جان‌باختگان سقوط هواپیما از دانشجویان یا فارغ‌التحصیلان این دانشگاه بوده‌اند. کمپین دفاع از زندانیان سیاسی ۲۳ دی