ویروس های کرونا یک فامیل بزرگ ویروس اند. COVID-19 یه گونه ویروس جدید است که قبلا در خصوص انتقال به انسان ناشناخته بود. این ویروس برای اولین بار در وهان چین شناخته شد. فرد بیمار در صورت ابتلا به کرونا با علایم نظیر تب، سرفه، تنگی نفس روبرو است که در محال حاد سیستم تنفسی مبتلا را تحت تاثیر قرار می دهد. شدت واگیردار بودن آن آن بیشتر از آنفولانزای زمستانی بوده و هر شخص ناقل می توانند سه نفر را مبتلا سازد.
شیوع سریع، عدم کنترل موثر توسط دولت و میزان مرگ ناشی از این بیماری در کنار در کنار مسائل تخصصی پزشکی، به لحاظ حقوقی این سئوال را مطرح میسازد که دولت جمهوری اسلامی چه تعهداتی در خصوص حق حیات و سلامت عمومی شهروندان دارد؟
دولت جمهوری اسلامی ایران با پذیرش اساسنامه سازمان جهانی بهداشت و ایضا الحاق به میثاق حقوق فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ملل متحد مصوب ۱۹۶۶ دارای الزامات حقوقی نسبت به تامین سلامت و حیات شهروندان دارد. در صدر این تعهدات ماده ۱۲ میثاق حقوق فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی دولت را مکلف به تامین کمک های پزشکی مقتضی برای عموم نموده است.
همچنین سازمان جهانی بهداشت طی ماده ۴۳ مصوبه سال ۲۰۰۵ در مورد مبارزه با بیمارهای مسری، دولتها را ملزم به اطلاع رسانی دقیق و شفاف ضمن اخذ بالاترین تدابیر برای پیشگیری و جلوگیری از گسترش ویروس، نموده است. بر اساس همین مصوبه دولت مکلف است ظرف ۲۴ ساعت وضعیت عمومی کشور را در خصوص شیوع بیماری مسری به سازمان جهانی بهداشت اطلاع دهد. ملاک اعلامی در این مصوبه مبین الزام دولت به اطلاع رسانی به موقع و سریع برای پیشگیری از سرایت هرچه بیشتر ویروس است. با وجود الزامات مذکور دولت جمهوری اسلامی عامدانه با تاخیر دست کم دوهفته ای شناسایی موارد متعدد ابتلا را اعلام نموده که عامل اصلی فراگیر شدن بیماری در سراسرکشور و همچنین در شهرهای کردستان شده است. پنهان سازی عامدانه دولت و عدم تامین اقدامات پیشگیرانه از جمله قرنطینه مراکز اصلی بیماری کرونا نقض تعهدات دولت جمهوری اسلامی در تامین سلامت شهروندان است.
در فقدان سیستم اطلاع رسانی رسمی و قابل اعتماد، سازمان حقوق بشری هەنگاو با دریافت آخرین آمار و اطلاعات از منابع موثق، آمار فوت شدگان از ابتدای شیوع این ویروس در کردستان رابه شرح ذیل اعلام می دارد. شایان ذکر است کە هەنگاو به صورت منظم آخرین آمار مربوطه را برای آگاهی عموم به روز رسانی می کند.
با استناد بە آمار هەنگاو طی دو هفتە گذشتە دست کم ٤٤ مورد مرگ شهروندان بە دلیل ابتلا بە ویروس کرونا ثبت شدە است کە ٧ نفر از آنها زن و ٣٧ نفر نیز مرد بودەاند.
تفکیک بر حسب استان ها
استان ایلام : ٦ مورد شامل (١ زن و ٥ مرد)
استان کرمانشاه: ١٤ مورد شامل (٣ زن و ١١ مرد)
استان کردستان (سنندج): ٢٠ مورد شامل (٣ زن و ١٧ مرد)
استان آذربایجان غربی (ارومیە): ٤ مورد شامل (٤ مرد)
شهرهای سقز و کرمانشاه بە ترتیب با ثبت ١٤و ١٢ مورد مرگ در اثر ابتلا بە ویروس کرونا بیشترین آمار را داشتە و بقیە موارد در شهرهای ایلام (٥ مورد)، ملکشاهی (١ مورد)، سرپل ذهاب (١ مورد)، سنقر (١ مورد) ، سنندج (٥ مورد)، مریوان (١ مورد)، میاندوآب (١ مورد) و ارومیە(٣مورد) ثبت شدە است.
ثبت آمار مذکور از سوی هەنگاو در حالی است کە، وزارت بهداشت ایران تاکنون مرگ ١٠ نفر را در این شهرها اعلام کردە است. هه نگاو ۱۸ اسفند
