«فرزانه سهرابی»، معاون اجتماعی موسسه «کادراس» روز ۵تیر۱۳۹۹ در گفتگو با خبرگزاری ایسنا گفت : «رشد اعتیاد در ایران ۳ برابر نرخ رشد جمعیت است.» او گفته: «رشد اعتیاد در کشور سالانه حدود هشت درصد بوده درحالی‌که جمعیت کشور در خوش‌بینانه‌ترین حالت حدود ۲ درصد رشد داشته است؛ درنتیجه به نظر می‌رسد تعداد معتادان، سالانه بیش از سه درصد رشد دارد.» به گفته فرزانه سهرابی حدود سه میلیون نفر مصرف‌کننده مستمر مواد در کشور وجود دارد که حدود ۱۰ درصد از آن‌ها را زنان تشکیل می‌دهند. همچنین ۵۰ درصد معتادان تریاک و شیره، ۱۲ درصد گل و ۹ درصد شیشه مصرف می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه با توجه به روند در حال رشد اعتیاد میان زنان با افزایش رشد گرایش به اعتیاد در کشور در سال‌های آتی روبرو خواهیم شد، اظهار داشت: «آمارها نشان می‌دهند بین پنج تا هفت میلیون نفر در کشور تجربه حداقل یک بار مصرف مواد را داشته‌اند. همچنین زنگ خطری میان دانش‌آموزان و نوجوانان وجود دارد که با توجه به افزایش مصرف مواد صنعتی و گروه آمفتامین‌ها که تبلیغات وسیعی مبنی بر اعتیادآور نبودن آن‌ها می‌شود، تعداد مصرف‌کنندگان تفننی به‌ویژه میان نوجوانان و جوانان را در حال افزایش نشان می‌دهد.»
آیا رشد اعتیاد در ایران ۳ برابر بیشتر از رشد جمعیت است؟ «ایران‌وایر» در این گزارش با بررسی رشد جمعیت و رشد اعتیاد در کشور می‌کوشد به این پرسش پاسخ دهد.
رشد جمعیت در ایران
آمار نرخ رشد جمعیت در ایران مثل سایر آمارها چندان دقیق نیست. خبرگزاری مهر به نقل از شورای عالی انقلاب فرهنگی مدعی شده که نرخ رشد جمعیت در ایران در سال ۱۳۹۸ به زیر ۱ درصد رسیده است. به نوشته خبرگزاری مهر در سال ۱۳۹۸، تعداد ۱ میلیون ۱۹۶ هزار نوزاد متولد شد که ۱۷۰ هزار تولد کمتر از سال ۱۳۹۷ را نشان می‌دهد. در سال ۱۳۹۷ تعداد نوزادان متولدشده ۱ میلیون و ۳۶۶ هزار مورد بود.
سازمان ثبت‌احوال کشور در سالنامه آماری سال ۱۳۹۷ که در دی ۱۳۹۸ منتشر کرد اعلام کرد میزان ولادت در سال ۱۳۹۷ به کمترین حد در یک صد سال اخیر رسیده است؛ یعنی به ازای هر ۱۰۰۰ نفر، ۱۷ تولد ثبت شده که در صد سال اخیر بی‌سابقه بوده است. با کاهش زادوولد در سال ۱۳۹۸ پس باید گفت فعلا کمترین تولد در ۱۰۰ سال اخیر، در سال ۱۳۹۸ روی داده است. میزان تولد در ۱۰۰ سال اخیر به ازای هر ۱۰۰۰ نفر به این شرح بوده است:
آمار زادوولد در دهه نود به این شرح است:
«سعید نمکی» وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مهر ۱۳۹۸ در نامه‌ای به رهبر ایران، عدد دقیق و مورد توافق تمام کارشناسان ازنرخ رشد جمعیت درکشور را ۱.۸۴ اعلام کرد. عددی که مورد تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی نیست و آن را کمتر از ۱ درصد می‌داند. با هر محاسبه‌ای آنچه روشن است اینکه آمار ولادت از سال ۱۳۹۵ در مسیر کاهش قرار گرفته و نرخ رشد جمعیت به کمتر از ۲ درصد رسیده است.
آمار اعتیاد در ایران
چند نفر در ایران به مواد مخدر اعتیاد دارند؟ سرهنگ «کریمی»، معاون اطلاعات و عملیات پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا در پاسخ به این پرسش در آبان ۱۳۹۸، تعداد معتادان را حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر عنوان کرده و گفته «اگر به‌طور میانگین هر خانواده ایرانی ۴ نفر عضو داشته باشد، متوجه می‌شویم که بیش از ۱۰ میلیون ایرانی با معضل اعتیاد به مواد مخدر درگیر هستند.»
آخرین آمار را چند روز پیش سردار «اسکندر مومنی»، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام کرد. او روز ۴تیر۱۳۹۹ در گفتگو با روزنامه ایران نرخ شیوع اعتیاد در جمعیت فعال کشور را ۵.۴ درصد عنوان کرده و گفته است که از این تعداد میزان ۲.۱ درصد را دانش آموزان و ۴.۷ درصد را دانشجویان تشکیل می‌دهند. او پیش‌تر در آذر ۱۳۹۸ گفته بود: «با همه اقداماتی که طی سه دهه گذشته صورت گرفت روند شیوع اعتیاد افزایشی بوده و صرفا در دهه ۶۰ کاهش شیوع اعتیاد را در کشور داشتیم و در بقیه دهه‌ها افزایش داشت.» اسکندر مومنی روز ۳۰آذر۱۳۹۸ همچنین آمار معتادان کشور را ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار مصرف‌کننده مستمر و ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر نیز مصرف‌کننده تفننی اعلام کرده بود.
نرخ شیوع اعتیاد به نسبت نرخ رشد جمعیت
نرخ شیوع اعتیاد در ایران به گفته دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر ۵.۴ درصد است. نرخ رشد جمعیت نیز بنا بر آمار منتشره بین ۱ تا ۱.۸۴ تخمین زده می‌شود. اگر نرخ رشد جمعیت را در حالت خوش‌بینانه، ۱.۸ درصد در نظر بگیریم، نرخ شیوع اعتیاد ۳ برابر نرخ رشد جمعیت است. این تناسب سال‌هاست در ایران برقرار است به‌طوری‌که « رحیمی موقر آفرین ُ محمد کاظم و محمدرازقی عمران ، سال ۱۳۸۱ در مقاله ای با عنوان «روند ۳۰ ساله وضعیت سومصرف مواد در ایران» با برآورد نرخ شیوع اعتیاد در ایران آورده بودند: «در طی ۲۰ سال گذشته از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۷۷ به‌طور متوسط میزان رشد بروز سومصرف مواد سالانه ۸ درصد بوده است و یا به‌عبارت‌دیگر تقریبا هر ۱۲ سال دو برابر شده است. با مقایسه این نرخ با نرخ رشد جمعیت كه در طی ۲۰ سال گذشته به‌طور متوسط ۲.۶۳ درصد بوده است، ملاحظه می‌شود كه میزان رشد بروز سومصرف مواد بیش از ۳ برابر نرخ رشد جمعیت بوده است.»
. ایران وایر ۷ تیر
