طرح اتهام جدید برای فعالان سیاسی و مدنی که در حال گذراندن دوران محکومیت خود در زندان هستند، در سال‌های گذشته، افزایش چشم‌گیری داشته است. در مورد آخر«پریسا رفیعی»، دانشجوی عکاسی، که در حال گذراندن دوران یک ساله محکومیت خود در «زندان اوین» است، با اتهام «تبلیغ علیه نظام» به دادسرای زندان اوین احضار شده است.
پریسا رفیعی، اسفند سال ۱۳۹۶، از سوی سازمان اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت، و به بازداشتگاه مخفی و غیرقانونی «یک الف» این نهاد امنیتی منتقل شد. این دانشجو یک سال و نیم بعد، زمانی که «مرضیه امیری»، روزنامه‌نگار، در جریان اطلاع‌رسانی از تجمع کارگری مقابل ساختمان «مجلس شورای اسلامی» بازداشت شد، در نامه‌ای سرگشاده بخشی از شکنجه فجیع خود در بند یک الف سپاه پاسداران را شرح داد.
۲۱ روز بازداشت در سلول انفرادی، در شرایطی که او از نام و مکان این بازداشتگاه اطلاع نداشت، فشار برای انجام تست بکارت، تهدید به ناخن کشیدن و حتی تهدید به اعدام، از جمله شکنجه‌هایی است که این دانشجو -که در آن زمان تنها ۲۲ سال سن داشت- در نامه خود شرح داد.
پریسا رفیعی، در این نامه شرح داده است که برای شکایت از این شکنجه‌ها به برخی نمایندگان «فراکسیون امید» مجلس دهم مراجعه کرده و با «بی‌توجهی» آن‌ها رو‌به‌رو شده است. او همچنین در این نامه نوشته که دستگاه قضایی درخواست مصرانه او مبنی بر طرح شکایت از شکنجه‌ها را نپذیرفته و مسکوت گذاشته است.
این دانشجو، بعداً به خاطر پرونده اسفند ماه سال ۱۳۹۶ به هفت سال زندان محکوم شد که در جریان اعاده دادرسی، این حکم به یک سال حبس کاهش پیدا کرد. با این حال، همان نامه‌ای که او با هدف روشنگری در مورد شرایط بازداشتگاه‌ها منتشر کرد، این روزها به تشکیل پرونده‌ای جدید برای او منجر شده است. این در حالی است که پریسا رفیعی مشغول گذراندن دوران یک سال محکومیت است.
پیش‌تر هم برای «نازنین زاغری»، شهروند ایرانی-بریتانیایی، که او هم در حال گذراندن دوران محکومیت است،پرونده جدید قضایی باز شده بود. «آتنا دائمی»، زندانی‌ای که سال ۱۳۹۳، با حکم پنج سال حبس روانه زندان اوین شد، در حالی که تیر ماه امسال باید آزاد می‌شد، با اتهامات جدید، به سه سال و نه ماه زندان دیگر محکوم شد. نمونه این دست از زندانیان زیاد است، اما دلیل این روند که در سال‌های اخیر برای برخی زندانیان سیاسی در پیش گرفته شده است، چیست؟
مسئولان چه کسانی هستند؟
به گفته «موسی برزین خلیفه‌لو»، حقوق‌دان و مشاور «ایران‌وایر»، تشکیل پرونده جدید برای زندانیان سیاسی که در داخل زندان‌ها مشغول گذراندن دوران محکومیت هستند، برای اعمال فشار بیشتر بر آن‌ها است: «نهادهای امنیتی معمولا این کار را به دو روش انجام می‌دهند؛ یا این که در همان پرونده‌ای که فرد به خاطر آن در زندان است، اتهام جدیدی را با استناد به اعتراف فرد دیگری علیه او وارد می‌کنند، یا این که یک پرونده باز را که قبل از ورود به زندان هم وجود داشته است، به سرانجام رسانده و حکمی جدید صادر می‌کنند. در برخی موارد این اقدام برای زندانیانی انجام می‌شود که حکم آن‌ها رو به پایان است و دستگاه امنیتی برای انتقام‌گیری، پرونده جدیدی را علیه آن‌ها باز می‌کند.»
آتنا دائمی به اتهام خواندن سرود بعد از اعدام «رامین حسین پناهی»، «زانیار» و «لقمان مرادی»، دو برادر کرد، با سه سال محکومیت جدید رو‌به‌رو شد. «مریم اکبری منفرد»، زندانی‌ای که در جریان اعتراضات موسوم به «جنبش سبز» در سال ۱۳۸۸ بازداشت و به ۱۵ سال زندان محکوم شد، خرداد ماه امسال با اتهام سردادن شعاردر روز ۲۲ بهمن ماه سال گذشته، به «دادسرای اوین» احضار شد.
موسی برزین در ادامه به بخشی دیگر از پرونده‌سازی علیه زندانیان سیاسی اشاره می‌کند که استناد به عملکرد آن‌ها در درون زندان انجام می‌شود: «در برخی موارد دیگر، پرونده‌سازی‌ها با استناد به عملکرد زندانی در داخل زندان انجام می‌شود. از نظر قانونی این دو حالت هیچ فرقی با هم ندارند و از اساس پرونده‌سازی بر اساس یک اعتراض یا یک افشاگری، صد در صد غیرقانونی است و همان طور که گفتم با اهداف سیاسی انجام می‌شود.»
این حقوق‌دان با اشاره به پرونده جدیدی که برای پریسا رفیعی در دادسرای زندان اوین تشکیل شده هم معتقد است، افشاگری در مورد شکنجه حق زندانی است و هیچ عنوان مجرمانه‌ای را نمی‌توان به آن نسبت داد: «در مورد این فعال دانشجویی که از داخل بازداشتگاه، نامه افشاگرانه درباره شکنجه‌های خود منتشر کرد، باید گفت چنین افشاگری، نه از داخل نه از بیرون زندان، مستوجب هیچ مجازاتی نیست.»
چه‌طور پیگیری کنیم؟
موسی برزین در مورد طرح ادعای شکنجه از سوی زندانیان و مسئولیت سازمان زندان‌های کشور می‌گوید: «سازمان زندان‌ها و نهاد بازداشت‌کننده باید در مورد ادعاهای مطرح‌شده تحقیق کند و در صورت اثبات صحت ادعای شکنجه با مسببان آن برخورد کند.»
موسی برزین در مورد اتهام نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی برای پریسا رفیعی دانشجوی زندانی می‌گوید تازه به فرض هم که کذب بودن این ادعا ثابت شود، اتهام نشر اکاذیب برای او هیچ توجیهی ندارد: «در مورد همین اتهام هم باید گفت تا زمانی که ادعای کذب به قصد تشویش اذهان عمومی مطرح نشده باشد، نمی‌توان چنین اتهامی را وارد دانست. زندانی سیاسی معمولا در شرایط بسیار ناامنی است و می‌داند که در صورت افشای شکنجه‌های خود احتمالا با برخورد نهادهای امنیتی رو‌به‌رو خواهد شد. وقتی با این وجود، نامه را منتشر می‌کند، یعنی به احتمال زیاد فشارهای زیادی را تحمل کرده و حتی ریسک برخوردهای بعدی را هم پذیرفته است.»
«مصطفی نیلی»، وکیل پریسا رفیعی، که اجازه ورود به پرونده و دفاع از موکل خود را در این پرونده جدید نداشته، به سایت خبری «رویداد۲۴» گفته او بدون حضور وکیل در دادسرا از خود دفاع کرده است.
این وکیل دادگستری ابراز امیدواری کرده است که به دلیل غیرقانونی بودن پرونده جدید، مقامات قضایی برای پریسا رفیعی، قرار منع تعقیب صادر کنند. ایران وایر 25 شهریور
