۱. سکوت برهها
نوشتهی توماس هریس ترجمه اصغر اندرودی و مجتبی مینائی یکی از پرفروشترین رمانها در سراسر اروپا و آمریکا محسوب میشود، ماجرای روانپزشک آدمخوار و باهوشی به نام هانیبال لکتر را به تصویر میکشد. این مرد دیوانه و خطرناک از پشت میلههای تیمارستان به مامور جوان اف.بی.آی برای یافتن قاتلی سریالی کمک میکند و نقشههای شومی برای فرار میکشد. دکتر هانیبال لکتر در کتاب «اژدهای سرخ» تنها یک شخصیت فرعی بود اما توماس هریس (Thomas Harris) در رمان سکوت برهها (The Silence of the Lambs) او را به مهرهی اصلی داستان تبدیل کرد. در سال ۱۹۸۸، «سکوت برهها» به صورت مداوم در صدر کتابهای پرفروش آمریکا قرار داشت و در سایر کشورهای اروپایی نیز با استقبال و تحسین بسیاری مواجه شد.سه سال بعد نیز جاناتان دمی فیلمی از روی این رمان به همین نام ساخت و نقش دکتر لکتر را به آنتونی هاپکنیز داد. نتیجه خارقالعاده بود، تماشاگران و منتقدان به اتفاق از فیلم استقبال کردند و کارگردان نیز موفق به دریافت جایزهی اسکار شد. کلاریس استرلینگ دختر جوانی است که در رشتهی روانشناسی تحصیل کرده است و در دایرهی رسیدگی به جرایم دورهی آموزشی خود را میگذراند. او از سوی اف.بی.آی مسئولیت رسیدگی به پروندهی یک قاتل زنجیرهای به نام بوفالو بیل را بر عهده میگیرد. این قاتل پوست قربانیان خود را که همگی زن هستند میکَند و برای خود لباس میدوزد. در این میان فقط یک نفر میتواند به آنها کمک کند و آن کسی نیست جز روانپزشک آدمخواری به نام هانیبال لِکتر که قبلاً با بوفالو سر و کار داشته است!
۲. آدمک حصیری
نویسنده: آناتول فرانس ترجمه ناصح ناطق، جزئی از مجموعه ایست که آناتول فرانس به نام تاریخ معاصر در چهار جلد تألیف نموده است که در عقاید خود را درباره مسائلی که در پایان سده نوزدهم و آغاز سده بیستم، اذهان فرانسویان را به خود مشغول داشته بود، بیان میکند. با اینکه این مجموعه تاریخ معاصر نامیده شده است، نباید تصور کرد که این کتابها جنبه تاریخی به معنای متعارف دارند. عنوان کتاب آدمک حصیری ترجمه یک عبارت فرانسوی میباشد و منظور از آن مدل خیاطی است که قبلا از نی ساخته میشد و روی آن بانوان خانه دار لباس میبریدند و میدوختند. در این داستان با زندگی خانوادگی برژره و ناکامیهای خصوصی او آشنا می شویم. آناتول فرانس از نویسندگان برجسته فرانسوی بود. او در پاریس به دنیا آمد، پدرش کتاب فروش بود و زندگی آناتول نیز بیشتر با کتاب گذشت. در سال ۱۸۹۶ به عضویت فرهنگستان فرانسه درآمد و در ۱۹۲۱ جایزه نوبل ادبیات را گرفت.
۳. مادر
نویسنده: ماکسیم گورکی ترجمه علی اصغر سروش، یکى از بهترین نمونههاى ادبیات کارگرى و راه و رسم مبارزه است که دیگر به اثرى کلاسیک بدل شده است. این کتاب در مورد روایت عشق یک مادر به فرزندش است و بازگو کننده تلاش مادری برای رسیدن به خوشبختی برای خود، فرزند و مردمش است. نیلوونا (مادر)، زنی است که خواندن و نوشتن نمیداند، از شوهرش کتک میخورد، هم همسر یک کارگر است و هم مادر یک کارگر دیگر، که خود آنها قربانیان هیولای آهنین (کارخانه) هستند. میخوارگیهای تمامنشدنی پس از آنکه منجر به کتک زدن زنها و بچهها میشود، تنها دلخوشی و تفریح چنین انسانهایی است که زندگی نابسامان و ابلهانهای را به دنبال خود میکشند و سرانجام نیز به مرگی زودرس میمیرند. ولاسف، شوهر نیلوونا نیز از همین دسته است. شخصی که تلاشی برای گریز از این سرنوشت نمیکند. ماکسیم گورکى (۱۹۳۶-۱۸۶۸) با نام واقعى «آلکسى ماکسیموویچ پشکوف» نویسنده رمان، نمایشنامه و مقالات ادبى، زاده نیژنى نووگورود شهرى در روسیه است. شهرى که از سال ۱۹۳۲ در ارج نهادن به مقام ادبى او «گورکى» نام گرفت و تا زمان فروپاشى اتحاد جماهیر شوروى در ۳۱ دسامبر ۱۹۹۱ به همین نام خوانده مىشد. ماکسیم گورکى (Maksim Gorkii) نویسندهاى مردمى و سختکوش بود و اینکه بسیارى از منتقدین ادبى، آثار او را به گونهاى سرچشمه رئالیسم سوسیالیستى دانستند لیکن گورکى هرگز به این قبیل تقسیمبندىها در عرصه ادبیات اعتنایى نمىکرد و سبک و شیوه خود را داشت، روش داستانگویى او حتى بهصورت شفاهى نیز مورد علاقه بسیارى از معاصران او بود. این جمله «لئون تولستوى» بسیار معروف است که خطاب به گورکى گفته بود: «بیا و قصهاى برایم بگو، تو بسیار خوب و ماهرانه داستان مىگویى، قصهاى از دوران کودکىات بگو، هرگز باور ندارم که تو روزى کودک بودهاى. چنان داستانگو هستى انگار که عاقل و بالغ از مادر زادهاى.» آدم نباید از اهانت دیگران نسبت به خویش گذشت کند. مادر آهسته پاسخ داد بله! با این وجود به ما زنها در تمام عمرمان اهانت میشود.
۴. یادداشتهای پنج ساله
نویسنده: گابریل گارسیا مارکز ترجمه: بهمن فرزانه، این کتاب رمان نیست، مجموعه داستان هم نیست بلکه مجموعه ای است خواندنی از نوشته ها و یادداشت های مارکز درباره موضوعات مختلف. از جایزه نوبل، که شبحش در مواقعی از سال روی سر نویسنده ها می افتد، بگیرید تا بدیمنی نوبل گرفتن و عقاید مارکز درباره نوشتن و سیاست و البته جامعه پیرامونش. کتاب اگرچه عنوان یادداشت ها را دارد اما از هر قصه و داستانی خواندی تر روایت شده است. مارکز در داستانش به مخاطبین خود نشان می دهد که هر چیزی می تواند ممکن باشد. این کتاب مجموعه یادداشتهای پراکنده گابریل گارسیا مارکز نویسنده کلمبیایی برنده جایزه نوبل ادبیات در طول بازه سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۴ است. بخشی از داستان: کمی به ظهر مانده بود که به شهر آرتزو رسیدیم. دو ساعت تمام دنبال قصری گشتیم که میگل اوترو سیلوا، نویسنده اهل ونزوئلا، در آن گوشه زیبای منطقه توسکانا خریده بود. قصری که در واقع قلعهای بود متعلق به قرون وسطی. یکشنبه ای بود در اوایل ماه اوت، داغ و پرسر و صدا، و پیدا کردن کسی در خیابانها برای پرسیدن آدرس کار آسانی نبود. خیابانها فقط مملو بود از توریستهای خارجی.بعد از مدتی تلاش بی نتیجه بار دیگر سوار ماشین شدیم، از شهر خارج شدیم و به جادهای رسیدیم که هیچ تابلویی برای راهنمایی نداشت. اما یک پیرزن غازچران به دقت برای ما توضیح داد آن قصر در کجاست. قبل از آنکه از او خداحافظی کنیم از ما پرسید خیال داریم شب را در آنجا بگذرانیم؟
۵. ظهور و سقوط رایش سوم
نوشته «ویلیام شایرر» ترجمه ابوطالب صارمی، این کتاب تاکنون برنده جوایز متعددی شده، مطالعهای است پژوهشی که موضوعات مختلفی نظیر «هولوکاست»، «جنگ جهانی دوم»، «آدولف هیتلر»، و «ظهور و سقوط رایش سوم» را مورد بررسی قرار میدهد. هیچ حکومت قدرتمند دیگری به اندازه «رایش سوم» این چنین کوهی از مدارک و شواهد را درباره تولد و ویرانی خود بر جای نگذاشته است. وقتی جنگ تلخ به پایان رسید و قبل از اینکه نازیها بتوانند پروندههایشان را از بین ببرند، تقاضای متفقین برای تسلیم بیقید و شرط، مدارکی را به دست داد که تقریبا ساعت به ساعت از امپراتوری کابوسوار و وحشت برانگیزی را که «آدولف هیتلر» ساخته بود، ثبت و ضبط نموده بود. این موارد ثبت شده، شامل شهادت رهبران نازی و زندانیان در اردوگاه های کار اجباری، دفتر خاطرات مقامات، متن کنفرانسهای مخفی، دستورات ارتش، نامههای خصوصی و عمده کاغذبازیهایی بود که پشت طمع جنونآمیز هیتلر برای تسخیر جهان قرار داشت. مورخ و خبرنگار مشهور جنگی، «ویلیام شایرر»، که از سال ۱۹۲۵، عملکرد نازیها را مشاهده کرده و گزارش داده بود. پنج سال و نیم را صرف الک کردن این اسناد مهم کرد. نتیجه این مطالعه عظیم، کتاب ظهور و سقوط رایش سوم است که به عنوان مدرکی قطعی یکی از ترسناکترین فصلهای تاریخ بشر مورد تحسین گسترده قرار گرفته است. در«ظهور و سقوط رایش سوم» داستان کامل امپراتوری هیتلر، یکی از مهمترین داستانهایی که تاکنون گفته شده است، توسط یکی از بهترین افراد برای نوشتن آن یعنی «ویلیام شایرر» به رشته تحریر در آمده است. این کتاب پرفروش جهانی به عنوان اثری کلاسیک در این زمینه شناخته میشود.
۶. آلنده، روایت یک زندگی
نوشته «فرناندو آلگریا» ترجمه محسن اشرفی، در اين كتاب زندگى آلنده به صورت یک رمان عرضه میشود و فرجام تكاندهنده انقلاب صلحآميز شيلى را بخوبی به تصویر کشیده شده است. فرناندو آلگریا، نویسنده شیلیایی خطه آمریکای لاتین، از دوستان نزدیک سالوادور آلنده به شمار میرفت. او که تمام توجهاش به گذر رویدادها و وقایع رخ داده در تاریخ معاصر شیلی معطوف گشته بود در واپسین روزهای حیات آلنده با پذیرش درخواست او مبنی بر تالیف زندگینامهاش، توانست نگارنده وقایعی باشد که تاکنون در هیچ نوشته و گزارش مشابهی دیده نشدهاند. او روایتگر روزهای زندگی مردی بود که همگان وی را با سرسختی و مبارزات پایانناپذیر و علاقه بیوصفش به توده مردم میشناختند. آلگریا به گواه خودش، آلنده را همان طور که بوده معرفی کرده است و کتاب را بیوگرافی مستدل و غیرقابل تردیدی از مرد انقلابی شیلی میداند. ۶۵ سال زندگی سالوادور آلنده مصادف با چند ده سال خونریزی و وحشت بود که بستر غمباری برای روایت رمان آلگریا فراهم آورده است. در این کتاب میخوانیم که چگونه آلنده به یاری طبقات متوسط و کارگر شیلی شتافت و به آنها کمک کرد تا به درجاتی از قدرت سیاسی و مالی دست یابند.
۷. پرواز پرستوها؛ در آسمان سیاست حکومت اسلامی ایران
نوشته بهرام رحمانی، تله جنسی یا دام شیرین (انگلییس: Honey trap – هانی ترپ) یا پرستو عملیاتی است که در آن یک سازمان مخفی تلاش دارد تا با تهدید به بر ملا کردن روابط نامشروع جنسی یا عاطفی و رسواسازی «هدف» تله، او را به عنوان عامل به خدمت خود درآورد. تله جنسی هم چنین برای جمع آوری اطلاعات است، به این صورت که سازمان های اطلاعاتی و امنیتی تن فروشانی را آموزش می دهد تا از مشتریان خود جاسوسی کنند.
۸. دو سرنوشت
نوشته ویلیام ویلکی کالینز ترجمه ایرج پزشکزاد ،ویلیام ویلکی کالینز رماننویس، نمایشنامهنویس و نویسنده داستانهای کوتاه انگلیسی بهسال ۱۸۲۴ در لندن به گیتی آمد. در رشته حقوق آموزه خواند و با نام دادگوی، دانشگاه را به پایان رساند. اگرچه در زندگی نان این پیشه را نخورد با این باز از دانشی که در دانش حقوق اندوخته بود در نوشتن آثارش بهره برد. خوانندگان عصر ویکتوریا که کم کم از ادبیات سیاسی و اجتماعی دل زده و رویگردان میشدند از نوشتههای این نویسنده بسیار پیشباز کردند. نخستین رمان انتشاریافته کالینز، «آنتونینا» رمانی تاریخی که زمان و جای رویدادش روم باستان بود، در ۱۸۵۰ از چاپ درآمد. کالینز پس از آن رمانهای دیگری نوشت که از میان آنها دو رمان «زن سپیدپوش» (۱۸۶۰) و «سنگ ماه» (۱۸۶۸) برای او نام آوری بسیار آوردند و خوانندههای فراوان یافتند. نقادان، کالینز را نوآورنده داستانهای پلیسی نو میدانند. از نظر آنها «سنگ ماه» برجسته ترین نمونه این ژانر و «گروهبان کاف» (یکی از شخصیتهای همین نوشته) نخستین کاراگاه حرفهای است که در ادبیات چهره نمودهاست. بااین باز در نوشتههای کالینز حالت آویختگی بر دلهره و ترس چیرگی دارد. کالینز صحنههای دلهرهآور و رازآمیز را با ظرافتی بیش از نویسندگان هم زمان خود در داستان میگنجاند. سنگ ماه دارای پیرنگی شنگ وبُندک (کامل) بااین باز روشن و منشنماست و نویسنده، این داستان رازآمیز را با شیوایی با آهنگی شاعرانه بیان میکند. در سال ۱۸۵۱ ویلکی کالینز با چارلز دیکنز، توسط دوستی مشترک، آشنا شد. از آن پس آنها دوستان صمیمی یکدیگر شدند. چنانکه نخستین رمان پراهمیت کالینز در هفتهنامهای که دیکنز آنرا میگرداند به چاپ رسید. این هردو در کار داستان نویسی از یکدیگر نکتههای فراوان آموختهاند. کالینز در شخصیت پردازی و پنگاشتن (ترسیم) باریک بین چهره قهرمانهایش وامدار دیکنز است. دیکنز نیز درباره ساختار پیچیده پیرنگ داستانها از کالینز بسیار آموختهاست. ویلکی کالینز بسال ۱۸۸۹ در شصتوپنج سالگی درگذشت.
۹. در بطن هیولا (نامههایی از زندان)
نوشته جک هنری ابات ترجمه علی اصغر راشدان در این نوشتار نامههایی است از جک هنری ابات، که سالهای مدیدی را در زندانهای آمریکا به سر برده است. ابات به همراه جیملور مجرمینی بودند که دوره جوانی خود را در موسسههای تحت حمایت ایالتی گذراندند. ابات در سن دوازده سالگی به زندان افتاد، نه ماه آزاد بود و دوباره در سن هیجده سالگی به جرم کشیدن چک بیمحل به زندان افتاد و به اشد مجازات، یعنی پنج سال حبس، محکوم شد. در زندان یک هم قطار محکوم را میکشد و طی حکمی نامشخص، حداکثر تا نوزده سال محکوم میشود. یک هفتهای را از زندان فوق امنیتی ایالت یوتا فرار میکند و در مزارع امریکا و کانادا، در حال گریز، زندگی میکند. او مابقی مدت را در زندان به سر برده است. تنها مردی بوده که موفق به فرار از زندان فوق امنیتی ماکس شده است. ابات در این نامهها، علاوه بر وضعیت حاکم در زندانهای آمریکا، از چگونگی کسب دانش خود حرف میزند. او کتابهایی را که خواهرش از دوستی کتابفروش میگیرد برایش میآورد، میخواند، به تدریج خود را بارور میکند. او سخت تحت تاثیر اندیشههای مارکس قرار میگیرد. ابات، شبیه مارکس، سعی میکند به مشاهده جهان ذهنیات خود بپردازد و با دیدی جامع از جامعه، به عقب باز میگردد. شجاعت جوان بزهکار رشد میکند و بدل به بیپروایی و خودسازی میشود.
۱۰. شیعیگری
نوشته احمد کسروی کتاب شیعیگری همچنین معروف به «شیعیگری؛ بخوانند و داوری کنند»، کتابی از احمد کسروی در انتقاد از مذهب شیعه است. وی در این کتاب پیدایش مذهب شیعه را از زمان بنیامیه میداند. همچنین نخستین آلودگی مذهب شیعه را در بجا دانستن خلافت علی بر ابوبکر و عمر و عثمان میداند. به عقیده کسروی جعفر، امام ششم شیعیان نخستین کسی بود که لفظ امام را ساخت و برای گرفتن خمس و مال امام گفت که باید خلیفه از طرف خدا باشد و از ترس نام خلیفه را به امام تغییر داد. وی اشاره میکند که امامان شیعه در مورد اینکه معنی قرآن را جز ما نداند و هرکس نداند باید از ما بپرسد و هرکس امام زمان خود را نشناسد، بیدین از دنیا رفته است را جز لاف زدن و گزافه گفتن نشمرده است و گویندهاش را بیدین و خداناشناس میداند. به اعتقاد کسروی در شیعیگری دلیل خواستن و چیزی را به داوری خرد سپردن از نخست نبوده و اکنون هم نخواهد بود. بنیاد شیعیگری بر آنست که خلیفه بایستی از سوی خدا برگزیده شود، نه از سوی مردم. ما میپرسیم: دلیل این سخن چه بوده؟ کتاب اسلام قرآن میبود، آیا در کجای قرآن چنین گفتهای هست؟ چگونه تواند بود که چنین چیزی باشد و در قرآن یادی از آن نباشد؟
۱۱. عجیب ترین دروغ تاریخ: قرائتی از شخصیت امام مهدی؛ و محمد بن حسن عسکری از دیدگاه شیعه دوازده امامی
نوشته عثمان بن محمد الخمیس نقد و بررسی دیدگاه تاریخی شیعه درباره امام زمان و اثبات انحرافات و دروغهای آن است. نویسنده در آغاز، نظریه مهدویت از دیدگاه شیعه را به تفصیل بیان کرده و نامهای مهدی موعود را بیان و وجه تسمیه آنها را تشریح میکند. منابع مورد استفاده وی در تالیف این اثر، کتب مهم حدیثی شیعه و اقوال مجتهدین و محدثین شیعی است. وی بحث را با چگونگی ازدواج امام عسگری، بارداری همسرش و نحوه تولد غیر عادی فرزندشان پی میگیرد. داستان عجیب رشد ناگهانی مهدی، جا و مکان زندگی او و نحوه غیبتش، موضوعاتی است که در ادامه آمده است، وی سپس دلایل عقلی و نقلی شیعیان را برای وجود مهدی برشمرده و تحلیل میکند و در ادامه،علل قاطعی را ذکر میکند که ثابت میکنند روایات مبنی بر مهدویت امام دوازدهم، جعلی و باطل است. نحوه زندگی مهدی در حال حاضر، وضعیت شخصی و خانوادگی وی، واقعیاتی درباره مسجد جمکران و اقدامات مهدی پس از ظهورش، از جمله دیگر بخشهای کتاب است.
۱۲. دموکراسی و هویت ایرانی
نوشته پیروز مجتهدزاده مبحث هویت ایرانی در ارتباط با دموکراسی، که از مباحث جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک است، موضوع اصلی کتاب حاضر محسوب میشود. نویسنده میکوشد تا مباحث جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک به سوی ادبیات عرفانی ایرانی کشیده شود و از مفاهیم ادبی و عرفانی در پروراندن مباحث جغرافیای سیاسی یاری گرفته شود. بر این اساس در فصل اول کتاب، به عنوان مقدمه، اهمیت بازنگری تاریخ در راه خودشناسی ملی بررسی شده است. در این فصل نویسنده به برخی مفاهیم جدید در جغرافیای سیاسی ژئوپلیتیک، از جمله ژئوپلیتیک شیعه، شکلگیری ژئوپلیتیک جدید ایالات متحده و مساله محیط زیست میپردازد. فصل دوم به تعریف دموکراسی در دنیای مدرن و ایران و رابطهی آن با روشنفکری پویا اختصاص دارد. چیستی هویت، بحثی در اهمیت شناخت هویت ایرانی و نیروهای ناسیونالیسم و جهتگیریهای نوین آن از مباحث فصل سوم به شمار میرود. نویسنده، پیدایش ایران و قوام یافتن نام این کشور و مفهوم سرزمینی ایران را در فصل چهارم بررسی میکند و از هویت و فرهنگ ایرانی در عصر باستان و تقابل آن با اعراب و ترکان سخن میگوید. در فصل بعد، نویسنده دادگری را فلسفه حکومت ایرانی و میراث فرهنگی ایران باستان میداند و به مفهوم مرز و نخستین شکلگیریهای آن در تاریخ ایران اشاره دارد. در فصل پایانی نیز نسبت ملت، حکومت و سرزمین با یکدیگر در ایران نو (عصر مشروطیت) بررسی میشود. نویسنده در این فصول سعی میکند به این پرسش پاسخ گوید که آیا ایرانیان دشمن دموکراسی بودهاند؟ یا این که ایدهی دادگری در ایران باستان به منزله یکی از اصول پنجگانه دینی در ایران شیعی زیربنایی برای ایجاد دموکراسی فراهم میآورد.