۱. شور ذهن
نویسنده: ایروینگ استون ترجمه اکبر تبریزی و فرخ تمیمی، ایروینگ استون، دراین کتابِ ، خواننده را با فراز و نشیب و زیر و بم زندگی زیگموند فروید، عصب‌شناس اتریشی و پایه‌گذار رشته روان‌کاوی آشنا می‌سازد.
۲. زرتشت و زرتشتیان آن چهار سوار _گفتگویی که تحولی خداناباورانه را رقم زد
نوشته “کریستوفر هیچنز؛ ریچارد داوکینز؛ سم هریس؛ دنیل دنت، ترجمه امیر منیعی، در سپیده‌دم جنبش خداناباوری نوین، اندیشمندانی ملقب به “آن چهار سوار” _ کریستوفر هیچنز، ریچارد داوکینز، سم هریس و دنیل دنت _ در ردای قاصدان واکاوی مذهب، در بزمی دوستانه کنار هم گردآمدند. گپ و گفتی موشکافانه، دوران ساز و مسحورکننده بود. این گپ و گفت، تجلیِ پرسشگری به بهترین شکل آن است: شورانگیز، نشاط آور، غیرقابل پیش بینی، راستین و ریزبینانه، بطوریکه به ما یادآوری می‌کند که تا چه اندازه وجوه خداناباوری نوین متنوع است.
۳. آسیا در برابر غرب
نوشته دکتر داریوش شایگان، همراه با مشروطه و از زمانی که ملتی از خواب چند صد ساله بیدار شد و غول زیبای غرب مدرن را در برابر خود دید، کوشش روشنفکری ایران برای شناختن آن که دیگر است و شناساندن آن که خود است، آغاز شده. از آن هنگام تا به حال هر روشنفکری از هر نسل بنا به زمانه و زمینه و توان فکری خود در پی چرایی تقابل مای شرقی با آنهای غربی در کشاکش میان سنت و مدرنیته بوده”. داریوش شایگان فیلسوف و هندشناس از زمره روشنفکرهای نامدار تاریخ معاصر ایران است که به این دغدغه به جد پرداخته است. شایگان روشنفکر در پی یافتن پاسخی به پرسش بالا در کتاب آسیا در برابر غرب از تقدیر تاریخی تمدن های آسیایی در رویارویی با سیر تطور یا تقدیر تاریخی تفکر غربی میگوید. از زمان چاپ نخست کتاب در سال ۱۳۵۶ تا آخرین چاپ آن در ۱۳۹۱، شایگان در نوشتار و گفتار پی جوی این پرسش و پاسخ های ممکن به آن بوده. او در گفتگویی با روزنامه شرق میگوید: “من دائم در تحولم، فکرم ایستا نیست… اما از آسیا در برابر غرب هم گذشته ام و هم نگذشته ام. آخرین تحول افسون زدگی و هویت چهل تکه بود”. در همین حال در گفتگویی دیگر (با علی اصغر سیدآبادی/منبع: کانون ایرانی پژوهشگران فلسفه و حکمت) درباره این کتاب میگوید: “از کتاب آسیا در برابر غرب، انواع و اقسام قرائت های مختلف شد، هرکس هر وقت گرفتاری فکری پیدا می کند می‌رود سراغ این کتاب، شاید هم سرگرمی خوبی برای نقادان فاضل باشد، لااقل این حسن را دارد، اما وقتی خودم این کتاب را پس از سال‌ها می‌خوانم، می‌‌بینم که با خیلی از حرف‌هایش هنوز موافق هستم. شاید بنده به حد کافی متحول نشده‌ام”.
۴. مرزبان نامه
تحریر “سعدالدین وراوینی”️ تصحیح: محمد روشن، مرزبان‌نامه؛ کتابی است شامل داستان‌ها و حکایت‌هایی به زبان وحوش و طیور و حاوی حکمت و پند بسیار، تالیف مرزبان بن رستم بن شروین از شاهان طبرستان است، که آن را در اواخر قرن چهارم هجری به زبان قدیم طبرستان تالیف کرده است. خلاصه داستان برزگر و مار از کتاب مرزبان نامه: کشاورزی در دامن کوهی با ماری آشنایی داشت. به این اعتبار، در دامن صحبت او آویخت که می‌پنداشت مردم روزگار، همه اهل نفاق و دورنگی و ناتمام همانند مارماهی هستند. به قول سنایی: به مار ماهی مانی، نه این تمام نه آن، منافقی چه کنی، مار باش یا ماهی/ به این جهت، دل به مار بست و دست از مصاحبت آدمیان کشید. القصه، هرگاه مار، کشاورز را می‌دید، از سوراخ بیرون می‌آمد و گستاخ‌وار از تکه غذای او می‌خورد. روزی کشاورز به عادت گذشته، آنجا رفت و مار را دید که از فرط سرما، بر هم پیچیده و ضعیف و بیهوش افتاده. سوابق آشنایی، کشاورز را بر آن داشت که به او کمک کند. مار را گرفت و در کیسه کرده و بر سر خر آویخت تا با نفس کشیدن خر، بدن مار گرم شود و حالش بهتر گردد. خر را به درختی بست و برای جمع‌آوری هیزم رفت. مار که با گرمای نفس خر، گرم شده بود، به نفس پلید خود بازگشت و نیشی مرگبار بر لب خر زده و از توبره خارج شد و به سوراخ خود بازگشت. هر کس با بدها آشنایی کند، گرچه خود خوب باشد، بدی نصیب او خواهد شد: من ندیدم سلامتی ز خسان/ گر تو دیدی، سلام من برسان
۵. ایران و تمدن ایرانی
نوشته “کلمان هوار”ترجمه حسن انوشه، این کتاب پژوهشی است درباره تاریخ ایران قبل از اسلام که توسط “کلمان هوار”، خاورشناس فرانسوی به رشته تحریر درآمده است. کتاب از دو فصل مقدماتی و سه بخش اصلی تشکیل شده است. نخستین فصل مقدماتی درباره ساختار و ویژگی‌های طبیعی ایران مانند پوشش گیاهی و جانوری، محصولات کشاورزی و راههای تجاری است. دومین فصل مقدماتی نیز به معرفی خطوط ایران پیش از اسلام، کشف رموز اوستا، خطوط آسیای میانه و زبان‌های ایرانی می‌پردازد. بخش اول طی هفت فصل به بررسی دوران مادها و هخامنشیان اختصاص یافته است: ۱. ایرانیان فلات ماد، لشکرکشی‌های آشوریان۲. امپراتوری ماد۳. پارسیان کوروش۴. هخامنشیان۵. سازمان امپراتوری هخامنشی۶. ادیان ملت‌های ایران در عصر هخامنشیان۷. هند در عصر هخامنشیان
۶. مشروطه ناکام _ تاملی در رویارویی ایرانیان با چهره ژانوسی تجدد
نوشته “مهدی رهبری” بررسی ماهيت مشروطه‌خواهی در ايران، بدون تحليل ماهيت ساختارهای سياسی، فكری، اجتماعی و اقتصادی عصر قديم يا سنت و ماهيت “مدرنيته” غيرممكن است. با قائل شدن به اينكه ميان سنت و مدرنيته تعارض ماهوی وجود دارد، می‌بايست مدرنيته را مفهومی چندوجهی دانست، كه با دو چهره متعارض ولی به‌هم پيوسته، سبب رويارويی‌های بزرگ حتی در جوامع غربی گشته است. درحالی كه چهره نخست مدرنيته بر بنيان‌های دموكراسی، آزادی، تساهل، نسبی‌گرايی، فردگرايی و كثرت‌گرايی قرار دارد، چهره دوم آن بر پيشرفت، برابری، عدالت، نظم، بوروكراسی، رفاه، قانون، امنيت، جمع‌گرايی، تكنولوژی، وحدت، ناسيوناليسم و دولت‌محوری تأكيد می‌نمايد. در جريان مشروطه‌خواهی ايرانيان نيز برداشت‌های متفاوتی از مدرنيته باتوجه به دو وجه يادشده صورت پذيرفت كه آشكاركننده ماهيت آن می‌باشد. اين جريان در دوره‌های مختلف و در چهار گفتمان اصلاحات، ترقی، توسعه و انقلابی به‌منظور توسعه‌يافتگی و رفع عقب‌ماندگی پی‌گيری شد كه همگی ناكام ماندند. ماهيت مشروطه‌خواهی در ايران، در هريك از گفتمان‌های فوق، و علل ناكامی آنها مسائلی است كه با بهره‌گيری از دو روش هرمنوتيكی و گفتمانی در اين اثر بررسی شده‌اند.
۷. بنیان های جامعه آزاد “
نوشته “ایمون باتلر”ترجمه بردیا گرشاسبی، کتاب حاضر ضمن ارائه طرحی کلی از اصول تعریف کننده یک جامعه آزاد، با زبانی روشن و استدلالی نیرومند به تشریح برکات اجتماعی و مزایای اقتصادی پرشماری می‌پردازد که آزادی برای جوامع انسانی به ارمغان می‌آورد. نویسنده همچنین نشان می‌دهد که سیاست‌های سلطه‌طلبانه و دولت‌گرایانه کشورهای مدعی آزادی در غرب تا چه اندازه بنیان آزادی‌های فردی مردم این کشورها را فرسوده و به ایجاد جنگ و آشوب در بسیاری از کشورهای محروم دنیا انجامیده است.
۸. در برابر استبداد
نوشته “تیموتی اسنایدر” ترجمه بابک واحدی، این کتاب با عنوان فرعی “بیست درس قرن بیستم”، اثر تیموتی اسنایدر، استاد دانشگاه ییل (Yale) آمریکا، متخصص در تاریخ اروپای شرقی، جنگ جهانی دوم و هولوکاست است. وی علاوه بر تدریس و تالیف، در حوزه‌های عمومی هم فعالیت دارد. ماجرای کتاب در برابر استبداد، از یک پست فیس‌بوک شروع شد. اسنایدر پس از انتخاب شدن ترامپ به عنوان رییس جمهور، در فیس‌بوک پستی منتشر می‌کند که به هموطنان آمریکایی هشدار می‌دهد که: آمریکایی‌های امروز هیچ باهوش‌تر و خردمند‌تر از اروپاییانی نیستند که در قرن بیستم شاهد غلتیدن دموکراسی‌هایشان در دام فاشیسم، نازیسم یا کمونیسم بودند. مزیت ما این است که شاید بتوانیم از تجربه آنان درس‌هایی بگیریم و حالا وقت خوبی برای این کار است. این پست بیش از ١٨ هزار بار به اشتراک گذاشته می‌شود و به‌سرعت در همه رسانه‌ها پخش می‌شود. به همین دلیل نویسنده تصمیم می‌گیرد کتابی با عنوان در برابر استبداد منتشر کند و بیست درس با عناوینی چون “اخلاقیات حرفه‌ای را فراموش نکنید، ایستادگی کنید، حقیقت را باور داشته باشید و…” را برمی‌شمرد که شامل توضیحات و مثال‌هایی تاریخی از حکومت نازی و شوروی سابق است.
۹ . کوروش رهایی بخش _ شرحی بر تاریخ تاسیس کشور ایران
نوشته دکتر شروین وکیلی، کوروش بزرگ، شاهنشاه ایرانی و بنیادگذار دولت ایران، شخصیتی است که در زمانه ما، هم در میان ایرانیان و هم در میان دیگران از محبوبیتی بی‌مانند برخوردار است. این کتاب با نگاهی تحلیلی به زندگی و دستاوردهای وی می‌پردازد و می‌کوشد با مرور منابع اصلی و اسناد تاریخی عمده‌ای که به او ارجاع می‌دهند، تصویری دقیق‌تر و روشن‌تر از وی را ترسیم کند و فهمی نقادانه و چندسویه از تاریخ فراز آمدن کوروش بزرگ را بازخوانی کند. همچنین در این کتاب ترجمه متنهای باستانی مربوط به دوران کوروش هخامنشی نیز موجود است.
۱۰. زندگی و جهانداری کوروش کبیر
نوشته شاهپور شهبازی، کتاب زندگی و جهانداری کوروش کبیر، نوشته شاهپور شهبازی است که در آبان ماه سال ۱۳۴۹ خورشیدی توسط انتشارات دانشگاه پهلوی چاپ شد. این کتاب جایزه بهترین کتاب سال در سال ۱۳۴۹ (۱۹۷۰ میلادی) را به خود اختصاص داد. در کتاب حاضر، سرگذشت کوروش و اقدامات وی را بر اساس منابعی چون سالنامه نبونید، استوانه کوروش، مطالب تورات، سخنان هرودت و … به نگارش درآورده است. نویسنده خود در مقدمه کتاب می آورد که سعی کرده بدون دخل و تصرف کتاب را بنویسد.
۱۱. سیاست نامه یا سیرالملوک
نوشته خواجه نظام الملک، به اهتمام هیوبرت دارک، سیاست نامه، شرح مجموعه دانشها و تجارب خواجه که وی آنرا “کتاب سیر” یا “کتاب سیاست” نامیده و به “سیاستنامه” و “سیرالملوک” معروف است، که وی از زمان صدور فرمان ملکشاه مبنی بر نگارش کتاب یعنی از سال ۴۷۹ تا ۴۸۴ هجری، به مدت پنج سال در حال نگارش آن بوده. این کتاب ابتدا در ۳۹ فصل تنظیم گردید و سپس در اواخر عمر خواجه، یازده فصل به آن اضافه شد و در مجموع در پنجاه فصل به آخر رسید. خود خواجه در مقدمه کتاب درباره سبب نوشتن سیرالملوک این گونه نوشته است: ” بنده، حسین التوسی، چنین گوید که چون تاریخ سال چهارصد و نه آمد، پروانه اعلی سلطانی شاهنشاهی … به بنده و دیگر بندگان برسید، که هر یک در معنی ملک اندیشه کنید و بنگرید تا چیست که در عهد و روزگار ما نه نیک است و بر درگاه و در دیوان و مجلس ما شرط آن به جای نمی آرند، یا بر ما پوشیده است، و کدام شغل است که، پیش از این، شرایط آن به جای می آورده اند و ما تدارک آن نمیکنیم، و نیز هر چه آز آیین و رسم ملوک است و در روزگار گذشته بوده است، از ملوک سلجوق بیندیشید و روشن بنویسید و بر رای ما عرضه کنید تا در آن تامل کنیم و بفرماییم تا پس از این کارهای دینی و دنیاوی بر آیین خویش رود …”
۱۲. دیکتاتوری مذهبی
نوشته “موسیو آوانگارد”، این کتاب راهنمایی برای مردم ایران است تا دراین مقطع حساس و سرنوشت ساز، دوباره به خطا نرفته و بار دیگر قربانی منافع عده‌ای خاص نشوند. دراین بحبوبه سرنوشت سازی که ظلم و استبداد ملاشاهان، جان مردم رابه لب‌شان رسانده و از طرفی هم رویای اتمی رژیم فاشیست ایران، دنیا را علیه‌شان متحد کرده؛ حرکتی نهایی و کارساز لازم است، تا این خیمه شب بازی قرون وسطایی را برای همیشه درایران تمام کند. نمایشنامه‌هایی که پشت پرده توسط قدرت‌ها نوشته می‌شود؛ اجرایش همیشه به عهده توده‌های دردمندی است که مدام انقلاب می‌کنند، جان می‌دهند و درنهایت از چاله به چاه می‌افتند. روزی اما دور به همان نتیجه‌ای خواهیم رسید که دیگران رسیدند، (دموکراسی). روزی که شاید دیر شده باشد و شاید از ایران خسته و زخمی از انتخاب‌های غلط دیگر رمقی باقی نمانده باشد. واقعیت این است که استبداد سلطنتی و دینی دو روی یک سکه‌اند و هرگونه تلاشی جهت اصلاح و احیای آن دو به مثابه هرس کردن شاخه‌های درختی است که از ریشه خراب است. مزیت عمده این کتاب این است که مراحل تطور و تکامل دین را به مخاطب می‌شناساند و همچنین به وی امکان می‌دهد تا بامقایسه تطبیقی ادیان به درک درستی از دین برسد. همچنین به مخاطب کمک می‌کند تا به جمع بندی درستی از دین رسیده و راه خود را به درستی انتخاب کند. این کتاب، اثری تمام و کامل از نویسنده‌ای کاردان و مجرب و نامه‌ای است صادقانه خطاب به “عامه مردم ستمدیده ایران.” عامه‌ای که سنگ زیرین آسیابند؛ درچرخش حکومت‌ها نقش تعیین کننده دارند و از محصول حاکمان بی‌بهره‌اند. و نیز شاید؛ نامه‌ای به زبانی ساده‌تر و عامیانه‌تر، همچنین لقمه‌ای آماده‌تر برای مردمی غافل که سال‌هاست درظلمت مداوم استبداد آرمیده و با نور کتاب و دانش بیگانه‌اند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر از کتب می توانید از سایت کتابخانه کانون دفاع از حقوق بشر در ایران بازدید فرمائید:
