«به نظر می‌رسد بیماری کووید ۱۹ در ایران، در میان مبتلایان به ویروس کرونا بیش از میانگین جهانی قربانی می‌گیرد. چون هم برخی داروهای کمکی که برای درمان یا کنترل عوارض این بیماری موثرند، در ایران نایاب یا کم‌یاب شده‌اند و هم بیمارستان‌ها به شدت از کمبود خدمات و امکانات پزشکی لازم برای خدمت‌رسانی به بیماران رنج می‌برند؛ مشکلاتی که بیشتر دامن شهروندان عادی مبتلا به بیماری کووید ۱۹ را می‌گیرند.»
این گفته دکتر «هیوا. ص»، یکی از پزشکان ایرانی که در این باره با «ایران‌وایر» گفت‌وگو کرده، ناظر به یکی از علل افزایش درصد قربانیان ویروس کرونا در نسبت با میزان شیوع این ویروس در ایران است که به گفته برخی ناظران، از نرخ جهانی مرگومیر این بیماری بیشتر است.
به گفته دکتر هیوا، از سه دارویی که معمولا پزشکان معالج برای بیماران مبتلا به ویروس کرونا یا مشکوک به ابتلا تجویز می‌کنند، دو دارو در ایران نایاب یا کم‌یاب شده‌اند و همین از جمله عللی است که ضریب مرگ در این بیماران را بالا برده است.
گزارش‌هایی نیز که در رسانه‌های داخلی ایران منتشر شده‌اند، این کمبودها را تایید می‌کنند.
به گفته این پزشک ایرانی، «هيدروكسی كلروكين»، «اوسلتاماویر» و «کلداکس»، سه دارویی هستند که معمولا برای بیماران مبتلا به کرونا تجویز می‌شوند اما دو داروی نخست آن نایاب و کم‌یاب شده‌اند: «از هيدروكسی كلروكين در درجه اول برای درمان مالاريا استفاده می‌شود. البته در درمان‌های رماتیسم مفصلی هم کاربرد دارد. برخی گزارش‌های بالینی حاکی از آن هستند که تعدادی از بيماران مبتلا به كرونا که در شرايط بحرانی قرار داشته، به اين دارو پاسخ مثبت داده و علایم بهبودی نشان داده‌اند.»
هیدروکسی کلروکین داروی پرمصرفی در درمان بسیاری از بیماری‌های خود ایمنی التهابی هم‌چون روماتیسم مفصلی است. دکتر هیوا می‌گوید این دارو عوارض جانبی و ناخواسته زیادی دارد و باید تحت نظر پزشک مصرف شود. اما به نظر می‌رسد به خاطر رواج یک شایعه نادرست، خود مصرفی آن بالا رفته است: «از همان روزهای اول اعلام شیوع کرونا، تعدادی از مردم با اعتماد به این ادعای غیرعلمی که هیدروکسی کلروکین از ابتلا به کرونا پیش‌گیری می‌کند، آن را خریداری کرده و عملا جان و سلامت خودشان را به خطر انداخته‌اند. اما در واقع این دارو هیچ تاثیری در پیش‌گیری از کرونا ندارد و صرفا در مواردی، برای درمان و کاهش عوارض کمک کرده است.»
داروی دوم، کپسول خوراکی اوسلتاماویر است که با نام تجاری «تامی‌فلو» هم شناخته می‌شود. دکتر هیوا می‌گوید تامی‌فلو داروی ضد ویروسی است و تاثیر خوبی در درمان آنفلوانزای نوع «A» و (H1N1) دارد و در پیش‌گیری از آنفلوانزای نوع A در افرادی كه در تماس با بيمار بوده‌اند هم موثر عمل کرده است: «اوسلتاماویر داروی بیمارستانی است و معمولا در داروخانه‌های سطح شهر پيدا نمی‌شود. اما در این روزها در بیشتر بیمارستان‌ها هم این دارو را نمی‌توان یافت و پزشکان آن را برای همراهان بیمار نسخه می‌کنند تا خودشان در داروخانه‌های خارج از بیمارستان آن را تهیه کنند و در اختیار بیمار یا بیمارستان قرار دهند.»
داروی سوم هم كلداكس است که برای درمان سرماخوردگی استفاده می‌شود و ترکیبی است از «استامینوفن»، «آنتی‌‌هيستامين» و «افدرين». این دارو كاركردی تقريبا مشابه قرص سرماخوردگی بزرگ‌سالان دارد.
به گفته دکتر هیوا، این دارو هنوز در بیشتر داروخانه‌ها یافت می‌شود و در صورت در دسترس نبودن هم می‌توان به جای آن، «کلداستاپ» یا «گریپین» تجویز کرد.
به گفته این پزشک، دو داروی نخست که برای کمک به کاهش نرخ مرگومیر بیماران مبتلا به ویروس کرونا ضروری است، در دسترس همه بیماران نیست: «دولت و وزارت بهداشت باید این داروها را تامین کنند. در نبود این داروها، طبعا درصد بیمارانی که در اثر ابتلا به ویروس کرونا جان خود را از دست می‌دهند، بیشتر از نرخ جهانی خواهد بود.»
مصرف نابه‌جای ویتامین «د»، یکی دیگر از مواردی است که پزشکان در ایران نسبت به آن ابراز نگرانی می‌کنند.
به گفته دکتر هیوا، اوِر دوز ویتامین د برای سلامتی انسان بسیار خطرناک است و حتی می‌تواند کشنده باشد: «استفاده بیش از حد لازم از این ویتامین می‌تواند منجر به مسمومیت شود و مشکلاتی مانند رسوب کلسیم در بافت‌های نرم مثل کلیه‌ها، ریه‌ها، قلب و گوش را به همراه داشته باشد که در ریه‌ها و قلب منجر به عوارض ریوی و قلبی و در گوش به اختلالات شنوایی و حتی کری می‌انجامد.»
دکتر هیوا می‌گوید علاوه بر مساله کمبود دارو، مشکل دیگر بزرگ در ایران در پیوند با خدمت‌رسانی پزشکی به بیماران مبتلا به کووید ۱۹، کمبود دستگاه‌های تنفس مصنوعی و‌محدودیت تخت‌های آی‌سی‌یو در بیمارستان‌ها است که به نوبه خود از جمله علل افزایش مرگ بیماران مبتلا به کووید ۱۹ به شمار می‌رود: «بسیاری از بیماران را در حالی‌که هنوز به خدمات نیاز دارند، مجبوریم مرخص کنیم چون به تخت خالی نیاز داریم. ونتیلاتور یا همان دستگاه تنفس مصنوعی هم اغلب فقط در آی‌سی‌یو یافت می‌شود و به اندازه کافی در دسترس نیست.»
این پزشک ایرانی می‌گوید دستگاه دیگری که بیمارستان‌های ایران در این شرایط به آن نیاز فوری دارند، دستگاه «اکمو» (ECMO) است: «نیاز زیادی به این دستگاه داریم که کارش احیای قلبی تنفسی فردی است که سیستم گردش خون و تنفس وی نمی‌تواند اکسیژن کافی برای ادامه حیات او فراهم کند. این دستگاه به جای قلب و ریه بیمار، در خارج از بدن کار می‌کند و برای برخی از بیماران مبتلا به کرونا که درگیری ریوی حاد دارند، در مرحله بحرانی کاربرد بسیاری دارد.»
دکتر هیوا می‌گوید یکی از دلایل بهبود بسیاری از چهره‌های سیاسی که خبر ابتلای آن‌ها به کرونا منتشر می‌شود، علاوه بر مجموعه‌ای از فاکتورهای بالینی، از جمله وضعیت سلامت شخصی بیمار که بسیار فاکتور مهمی است، همین دسترسی کافی به داروهای مکمل و خدمات درمانی کافی است: «هما‌ن‌طور که خودتان خبر داده بودید، اسحاق جهانگیری از عصر جمعه ۹ اسفند در منزلش قرنطینه شده و زیر نظر یک تیم مجهز پزشکی تحت درمان قرار گرفته است. تا جایی که من شنیده‌ام، اگرچه جهانگیری هنوز از قرنطینه خارج نشده اما وضعیت عمومی او رو به بهبود رفته است و درمان‌ها برای او تا حالا موثر واقع شده‌اند.»
«ایران‌وایر» چهارشنبه ۱۴ اسفند خبر ابتلای اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس جمهوری ایران به کرونا و قرنطینه شدن او در منزلش را از روز ۹ اسفند، به صورت اختصاصی منتشر کرد. از همان روز ۹ اسفند هم تا زمان انتشار این گزارش، جهانگیری در محافل عمومی و جلسات اداری و دولتی، از جمله جلسات ستاد مقابله با کرونا دیده نشده است. با این‌حال، ۱۹ اسفند، یعنی پنج روز پس از انتشار خبر ابتلای وی به کرونا، مدیر روابط عمومی دفتر معاون اول رییس‌جمهوری، ابتلای او به ویروس کرونا را تکذیب کرد؛ تکذیبی که با توجه به سابقه دروغ‌گویی مقامات رسمی در ایران، در اعتبار آن تردید جدی وجود دارد.
دکتر هیوا می‌گوید فارغ از این‌که پنهان‌کاری در مورد وجود ویروس کرونا در کشور و پیآمدهای آن، به بحران ناکارآمدی و سوء مدیریت در شیوع این ویروس در کشور دامن زده است، آن‌چه بیش از پیش وضعیت را بحرانی کرده، کمبود خدمات و امکانات پزشکی است: «ایران تا همین حالا، بالاترین نرخ مرگومیر را در میان کادر درمانی درگیر با بیماران مبتلا به کووید ۱۹ در جهان دارد و این هم تنها ناشی از فقدان امکانات اولیه حفاظتی برای کادر درمانی است. از طرفی، ماسک و دستکش و گان و ژل‌های پاک کننده در دسترس پزشکان و کادر درمانی نیست و به خاطر شمار بالای مبتلایان، کادر درمانی بیش از توان خودش کار می‌کند. از طرفی دیگر، دارو و تجهیزات درمانی هم برای درمان بیماران ناکافی است. مرگ بیش از هر زمان دیگری پزشک و بیمار را هم‌زمان تهدید می‌کند.» ایران وایر ۲۱ اسفند
